عملکردها

قصد ملاک

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

قصد ملاک : قصد رسیدن به مصلحت واقعی، هنگام امتثال تکلیف

قصد ملاک، از انواع قصد قربت در عبادات بوده و به این معنا است که انسان عمل عبادی را به خاطر رسیدن به مصلحت واقعی موجود در آن انجام می‌دهد.

در این که آیا برای عبادی بودن عبادت، امر فعلی صادر شده از سوی مولا و شارع لازم است یا صرف وجود ملاک امر و مصلحت در آن کافی است ـ هر چند امر فعلی نباشد ـ اختلاف است؛ مشهور علما، (هم چون مرحوم صاحب جواهر، معتقدند صرف وجود ملاک امر، کافی نبوده و امر باید فعلی باشد، ولی مرحوم ' شیخ انصاری ' و برخی دیگر بر این باورند که اگر انسان مطلوبیت و محبوبیت ذاتی عمل را در نزد مولا احراز کند، کافی است و نیازی به امر فعلی نیست.

البته به نظر بعضی از علما در این جا هم _ مانند قصد امر _ محذور دور وجود دارد.

منابع

  1. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 265
  2. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 108
  3. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 108
  4. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه (158-159)
  5. انوار الاصول جلد 1 : صفحه 283
  6. بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه (87-324)
  7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «قصد ملاک» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

قصد جهت، قصد مصلحت

اعم

قصد قربت ( اصول فقه )

وابسته

قصد امر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قصد ملاک به زیرصفحه قصد ملاک/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 103، 108، 265
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 26
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 283، 287
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه (87-324)، 324
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه (158-159)
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 315
  • مقالات اصولی جلد 1 : صفحه (158-159)
  • منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 377
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1 : صفحه 151