اراده ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اراده ( اصول فقه ) : شوق شدید به تحقق فعل
اراده، یکی از صفات نفس است که به ایجاد یا ترک فعلی تعلق می‌گیرد و دارای مقدماتی، از جمله مرحله تصور است؛ یعنی انسان ابتدا چیزی را تصور نموده و سپس بررسی می‌کند که آیا فایده و مصلحتی دارد یا نه، بعد از تصدیق فایده آن، به آن تمایل پیدا می‌کند و به دنبال آن، هیجانی در نفس او پیدا شده و در پایان، حالت نفسانیه‌ای به نام ' اراده ' برای وی پدید می‌آید که از آن به ' شوق مؤکد ' تعبیر نموده‌اند. [۱]
نکته:
برخی از اصولیون، اراده و طلب را یکی دانسته و برخی دیگر، میان این دو، فرق گذاشته‌اند [۲] .
درباره تأثیر اراده در موضوع له الفاظ نیز میان اصولیون اختلاف است؛ عده‌ای موضوع له الفاظ را ذات معانی می‌دانند، ولی برخی دیگر معتقدند که موضوع له الفاظ، معنای مراد است؛ یعنی اراده استعمال کننده جزء معنای موضوع له است [۳].
پانوشت
منابع
- کفایة الاصول : صفحه 31
- اصطلاحات الاصول : صفحه 28
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 21
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه 71
- الرسائل جلد 1 : صفحه 148
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 228
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 26
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- اراده تفهیمی
- به لحاظ زمان مراد:
- اراده استقبالی، اراده فعلی ( اصول فقه )
- به لحاظ کیفیت وجود:
- اراده انشایی، اراده حقیقی
- به لحاظ محل متعلق:
- اراده خارجی، اراده ذهنی
- به لحاظ مراتب اراده:
- اراده تام، اراده ناقص
- به لحاظ مرادمستعمل:
- اراده استعمالی، اراده جدی
- به لحاظ مصلحت مراد:
- اراده غیری، اراده نفسی
- به لحاظ مقام مرید:
- اراده آمری، اراده فاعلی
- به لحاظ وساطت اراده غیر:
- اراده تشریعی ( اصول فقه )، اراده تکوینی ( اصول فقه )
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اراده ( اصول فقه ) به زیرصفحه اراده ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 31، 89، 93، 181، 231
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 24، 293
- اصطلاحات الاصول : صفحه 28، 29، 30
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 149
- الرسائل جلد 1 : صفحه 148
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 20
- المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 104
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 113، 225، 234
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 21، 33
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 357
- المدخل الی عذب المنهل : صفحه 49
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 166
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 2 : صفحه 71
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 228، 247
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 132
- ایضاح الکفایة جلد 1 : صفحه 89، 423
- بحوث فی الاصول جلد -2 : صفحه 3، 12، 31
- بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 131
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 39، 210
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 49، 109، 248
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 137، 233، 234
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 154، 156، 245
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 69
- سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 566
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 232
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 26
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 130، 132
- کفایة الاصول : صفحه 31، 86، 129
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 320، 321، 381، 385، 387، 504
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 156
- منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 38، 228
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 291، 293
- نهایة الاصول : صفحه 99، 104
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 296، 305