اجتهاد استحسانی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اجتهاد استحسانی : استنباط حکم شرعی با استفاده از استحسان عقلی، به هنگام فقدان نصّ و عدم کارآیی قیاس
اجتهاد استحسانی، اجتهادی است که در موارد عدم نصّ بر حکم واقعه بر اساس عمل به استحسان صورت می‌گیرد؛ و استحسان عبارت است از عدول مجتهد از مقتضای قیاس جلیّ به مقتضای قیاس خفیّ، یا عدول از حکم کلّی به حکم استثنایی به خاطر دلیلی که به ذهن مجتهد خطور می‌کند واین عدول را رجحان می‌بخشد.
برخی وجه ترجیح در این عدول را یکی از این امور شمرده‌اند: عرف، اجماع، مصلحت، تسهیل و دفع مشقّت.
منابع
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 569
- الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 128
- موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین جلد 1 : صفحه 125
- فرهنگ نامه اصول فقه