عملکردها

کلمات مترادف قرآن

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

کلمات مترادف قرآن : کلمات هم‌معنا در قرآن

در اصطلاح ادبیات عرب، به دو لفظ یا بیشتر که از نظر وضع اصلی یک معنا دارند «ترادف» می‌گویند؛ مانند: أسد و لیث؛ قَعَدَ و جَلَسَ؛ نَعَمْ و اَجَلْ. بنابراین به کلمات هم‌معنا مترادف می‌گویند.

زرکشی در کتاب ~البرهان فی علوم القرآن~ کلماتی را که به گمان برخی، کلمات مترادف قرآن به شمار می‌آیند بررسی کرده و معتقد است این‌ها مترادف نیستند؛ چون مترادف باید بتواند به جای کلمه هم‌معنای خود به کار رود؛ در حالی که کلمات مورد بحث در قرآن به جای یکدیگر به کار نمی‌روند و معنای یکدیگر را افاده نمی‌کنند؛ مانند: «خوف» و «خشیت» که از نظر لغویان مترادفند؛ اما به اعتقاد زرکشی «خشیت» بالاتر از «خوف» است و به «خوف شدید» خشیت می‌گویند؛ لذا در آیه ذیل «خشیت» در باره «خداوند» و «خوف» در باره «حساب قیامت» به کار رفته است: «وَیَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَیَخَافُونَ سُوءَ الحِسَابِ» (رعد// 21) .

کلمات مترادف دیگر عبارتند از: شُحّ و بخل؛ غبطه و منافسه؛ سبیل و طریق؛ جاء و أتی؛ خطف و تخطف؛ مدّ و اَمَدّ؛ عَمَل و فِعْل؛ تمام و کمال؛ اعطاء و إتیان؛ ….

منابع

  1. محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 331
  2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 78

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «کلمات مترادف قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

الفاظ مترادف قرآن

اعم

کلمات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه کلمات مترادف قرآن به زیرصفحه کلمات مترادف قرآن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 363
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 78، (93-102)
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه (93-102)
  • محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 331