چاه فاضلاب
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
چاه فاضلاب
چاه فاضلاب: محل ریختن آبهای زاید.
از آن به مناسبت در بابهای طهارت، اجاره، صلح واحیاء موات سخن رفته است.
دفن کردن مرده مؤمن در مکانی که موجب هتک حرمت او میشود، مانند مسیر فاضلاب جایز نیست. 1 احداث چاه فاضلاب در جاده و خیابان برای ریختن آبهای زاید در سطح زمین همچون آب باران و غیر آن، اگر محکم ساخته شود و خطر و زیانی برای عابران نداشته باشد جایز است، حتی اگر برای ریختن آبهای زایدِ منزل خود باشد. 2
168
بنابر نظر گروهی از فقها هرگونه تصرف در ملک خود از سوی مالک، جایز است، هرچند مستلزم وارد آمدن زیان به ملک مجاور باشد؛ لیکن برخی، جواز را منوط به عدم اضرار به ملک دیگری دانستهاند. بنابر قول نخست، احداث چاه فاضلاب در نزدیکی چاه آب همسایه هرچند موجب فاسد شدن آب آن گردد جایز است، بر خلاف قول دوم. 3
خانهای که اجاره داده میشود باید برای مستأجر قابل استفاده باشد. بنابر این، در صورت پر بودن چاه فاضلاب آن، بر موجر واجب است آن را تخلیه کند و چنانچه از این کار خود داری ورزد، به گونهای که بر اثر آن منفعت قابل توجهی از مستأجر فوت شود، وی میتواند اجاره را برهم بزند؛ بلکه به گفته برخی، صرف اطلاع مستأجر از پر بودن چاه، مجوز فسخِ عقد اجاره از سوی او خواهد بود.
اگر در اثنای مدت اجاره به سبب استفاده مستأجر، چاه فاضلاب پر شود، در اینکه تخلیه آن بر موجر واجب است یا مستأجر اختلاف است. 4
امروزه در بسیاری از کشورها آبهای زاید را با دستگاههای پیشرفته، تصفیه و به آب صاف و قابل شرب تبدیل میکنند. برخی فقها متعرض آن شده و در بیان حکم مسئله گفتهاند: اگر حالت قبلی فاضلاب تصفیه شده نجاست باشد بعد از تصفیه نیز محکوم به نجاست است، مگر آنکه در پرتو عملیات بازیابی، استحاله) ر استحاله (تحقق یابد و یا بعد از تصفیه به آب پاک معتصم) ر اعتصام (متصل شود که در هر دو صورت پاک خواهد بود و اگر نجس بودن حالت قبلی معلوم نباشد مطلقا پاک است. 5
1. العروة الوثقی 2 116 /2. تحریر الوسیلة 567 /1؛ کلمة التقوی 3 215 - 214 /4. تحریر الوسیلة 203/2؛ کلمة التقوی 4 176/5. المبسوط 252 /3؛ المهذّب 475 /1؛ قواعد الاحکام 303 /2؛ تحریر الاحکام 98 /3؛ جامع المقاصد 252 - 251 /7؛ جواهر الکلام 5 340 - 339 /27. صراط النجاة 35 /2؛ اجوبة الإستفتاءات 31 /1.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 167
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «چاه فاضلاب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
منابع
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 121
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 1 : صفحه 282
- جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع جلد 1 : صفحه 18
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 14
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 57
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 167
- کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 1 : صفحه 56
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 1 : صفحه 282
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 1 : صفحه 21