وحدت نوعی متعلق یقین و شک

توضیح مفهومی

وحدت نوعی متعلق یقین و شک : وحدت متعلق یقین و شک به حسب مفهوم، نه مصداق خارجی

وحدت نوعی متعلق یقین و شک، عبارت است از وحدت مفهومی متعلق یقین و شک، به گونه‌ای که متعلق یقین و شک، اگر چه در خارج به دو وجود موجود است، اما از آن جا که وحدت مفهومی داشته و هر دو از افراد یک مفهوم کلی به شمار می‌رود از وحدت برخوردار است؛ در نتیجه، وحدتی که در باب متعلق یقین و شک در استصحاب مراد است تحقق می‌یابد.

اصولیون در این که وحدت نوعی متعلق یقین و شک، برای جریان استصحاب کافی است یا نه، اختلاف دارند، برخی مانند مرحوم ' مظفر ' وحدت نوعی را کافی ندانسته و وحدت خارجی را ضروری می‌دانند، با این استدلال که وحدت نوعی به معنای وحدت مفهومی است، در حالی که معنای استصحاب این است که مستصحب در خارج باقی است و آثار شرعی هم، در خارج بر آن مترتب است، و نفس ماهیت من حیث هی مراد نیست؛ برای مثال، اگر نسبت به کلی نجاست یقین وجود داشته باشد و سپس درباره برداشته شدن آن شک شود، اما درباره فرد خارجی آن ـ که نجاست از نوع خون است یا بول ـ تردید به وجود آید، با این که مستصحب (متعلق شک و یقین) وحدت نوعی دارد، به دلیل آن که وحدت شخصی خارجی ندارد، استصحاب جاری نمی‌گردد.

منابع

1. شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 300
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

وحدت متعلق یقین و شک

منابع

• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 291
• شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 300