عملکردها

نقض قضا

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نقض قضا : نقض حکم اوّل قاضی با حکم دوم او

نقض قضا، یعنی نقض حکم قبلی قاضی که در مقام حل و فصل دعاوی و رفع خصومت صادر شده، با حکم دیگر او.

توضیح:

در مسئله نقض اجتهاد سه دیدگاه وجود دارد؛ برخی مانند ' غزالی ' میان مقام حکم و مقام افتا تفصیل داده و جواز نقض را در مقام افتا جایز، ولی در مقام حکم و قضا غیر جایز دانسته‌اند. ادله‌ای که این گروه برای عدم جواز نقض قضا بیان نموده‌اند عبارت است از:

1. حکم حاکم شایستگی تغییر دادن حکم واقعی را دارد؛ از این رو، رد کردن آن مثل رد کردن حکم خداوند بوده و این عمل در حد شرک به خداوند به حساب می‌آید؛

2. استناد به فعل ' عمر ' که اجتهاد سابق خود را نقض کرده، اما حکم و قضای سابق خود را نقض نکرده است.

پانوشت

منابع

  1. الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه (217-218)
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

نقض ( اصول فقه )

وابسته

احکام قضایی ( اصول فقه )، نقض اجتهاد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نقض قضا به زیرصفحه نقض قضا/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه (217-218)، 220
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 429
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 632، 633، 634، 635