عملکردها

نسخ به بدل ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

نسخ به بدل ( علوم قرآنی ) : نسخ یک حکم به وسیله جای گزینی حکم دیگر

«نسخ به بدل» نسخ یک حکم، و جایگزین شدن حکمی دیگر به جای آن است؛ مانند آیه 109 سوره بقره که در آن خدای متعالی مسلمانان را از قتال با کفار بازداشت و آن‌ها را به عفو و گذشت تشویق کرد و فرمود: «... فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّی یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ...»، و سپس این نهی را با دستور به جهاد نسخ کرد و فرمود: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا...» (حج// 39) . در این‌جا به جای عفو، قتال با کفار خواسته شده است.

نسخ به بدل بر سه قسم است: 1. نسخ به بدل اخفّ؛ 2. نسخ به بدل مساوی؛ 3. نسخ به بدل اثقل.

نیز ر.ک:نسخ به غیر بدل.

منابع

  1. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 237

اصطلاح‌نامه

اعم

نسخ حکم

اخص

نسخ به بدل اثقل ( علوم قرآنی )، نسخ به بدل اخف ( علوم قرآنی )، نسخ به بدل مساوی ( علوم قرآنی )

وابسته

نسخ به غیر بدل ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسخ به بدل ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه نسخ به بدل ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آنچه باید از قرآن بدانیم جلد 2 : صفحه 237
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 68
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 237، 239، 240