عملکردها

مُرکّب

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

دوات: مرکّب.

از آن به مناسبت در بابهای طهارت، اجاره، و قضاء نام برده‏اند.

کتابت قرآن با دوات نجس، حرام، و در فرض ارتکاب، محو آن در صورت امکان و تطهیر آن در صورت عدم امکان محو، واجب است. 1

دعاهایی که مستحب است بر کفن میّت نوشته شود، مانند جوشن کبیر و صغیر، بهتر است با تربت امام حسین علیه السّلام و یا با دوات آمیخته با تربت نوشته شود. 2

اگر کسی برای نوشتن متنی اجیر شود، آیا تهیه دوات بر عهده او است یا بر عهده کسی که او را اجیر کرده است؟ گروهی قائل به قول اوّل شده‏اند. 3 گروهی دیگر ملاک را عرف و عادت دانسته و در فرض فقدان عرف و عادت، قول دوم را اختیار کرده‏اند. 4

در اینکه نوشتن حکم صادر شده از سوی قاضی، در صورت درخواست مدّعی، بر او واجب است یا نه، اختلاف است. بنابر قول به وجوب، هزینه کاغذ، قلم و دوات از بیت المال برداشته می‏شود و در صورت عدم آن بر عهده درخواست کننده است. 5

1. تحریر الوسیلة 120 /1؛ هدایة العباد) گلپایگانی (2 113 /1. العروة الوثقی 3 78 - 77 /2. کتاب السرائر 479 /2؛ شرائع الاسلام 424 /2؛ ارشاد الأذهان 426 /1؛ اللمعة الدمشقیة/ 4 142. مسالک الافهام 230 /5؛ مفاتیح الشرائع 111 /3؛ الحدائق الناضرة 5 365 /21. مجمع الفائدة 93 /12 و 130؛ جواهر الکلام 127 /40؛ العروة الوثقی ) تکملة ( 50 /3.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 660

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مُرکّب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

دوات

اعم

مایع

اخص

مُرکّب آمیخته با تربت

وابسته

نوشتن قرآن با مرکب نجس

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 660