مهادنه جایز
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مهادنه جایز : مشروع بودن پیمان صلح با کفار از نظر شرع
مقصود از مهادنه جایز، جایز بودن آن از نظر شرع است و مقصود از جواز، جواز به معنای اعم است [۱] که در برابر حرمت قرار میگیرد و لذا شامل واجب و مکروه نیز میشود.
از دیدگاه فقها، مهادنه، فی الجمله جایز است [۲] . دلیل جواز چند چیز است:
1ـ اجماع مسلمانان [۳] که هدنه را فیالجمله جایز میدانند و قید فیالجمله نیز برای بیان این نکته است که این جواز مشروط به شروطی است که با فراهم نیامدن آنها مهادنه، حرام خواهد بود.
2ـ آیه « الا الذین عاهدتم من المشرکین ثم لم ینقصوکم شیئا ً» (بخشی از آیه 4سوره توبه) [۴]
3ـ آیه « الاّ الذین عاهدتم عند المسجد الحرام » (بخشی از آیه 7 سوره توبه) [۵]
4ـ آیه « الذین عاهدتم منهم ثم ینقضون عهدهم » (بخشی از آیه 56 سوره انفال) [۶]
دلالت این آیات بر جواز معاهده با کفار، به دلالت لفظی است.
5ـ آیه « ان جنحوو للسلم فاجنح لها و توکل علی الله » (آیه 61 سوره انفال) [۷] این آیه پذیرفتن صلح را در صورتی که دشمن بدان گرایش نشان دهد جاز میداند.
6ـ گفتار امام علی (ع) در عهدنامه معروف خود به مالک اشتر که فرمودلا « و لاتدفعنّ صلحاً دعاک الیه عدوک و للّه فیه رضی، فان فی الصلح دعة لجنودک و راحة من همومک و امناً لبلادک » [۸] این جمله حضرت نیز بر جواز صلح با کفار دلالت دارد.
7ـ سیره قطعی نبوی در باب پیمان هایی که با مشرکان، یهودیان و مسیحیان منعقد ساختند و مفاد همه آنها ـ مستقیماً و یا بالملازمه ـ به ترک جنگ و بر قراری آتشبس و صلح موقت، مربوط است، گواه دیگری است بر جواز مهادنه با دشمن
جنگی.
پانوشت
- ↑ جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 جزء 295 : صفحه [۱]
- ↑ جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 جزء 293 : صفحه [۲]
- ↑ مجله فقه اهل بیت جلد 11 جزء 6 : صفحه [۳]
- ↑ تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 جزء 352 : صفحه [۴]
- ↑ جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 جزء 294 : صفحه [۵]
- ↑ مجله فقه اهل بیت جلد 11 جزء 7 : صفحه [۶]
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 جزء 37 : صفحه [۷]
- ↑ نهج البلاغه (صبحی صالح) جلد نامه 53 : صفحه 53.htm#
منابع
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293
- تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293