عملکردها

منطوق صریح

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

منطوق صریح : مدلول مستفاد از صریح کلام

منطوق صریح، یکی از اقسام منطوق و مقابل منطوق غیرصریح می‌باشد.

مدلول مطابقی کلام، از مصادیق مورد اتفاق ' منطوق صریح ' است. هم چنین معنای مجازی لفظ در صورتی که دارای قرینه لفظی باشد، از مصادیق منطوق صریح دانسته شده است. اما در مورد مدلول تضمنی اختلاف است؛ بعضی گفته‌اند: منطوق صریح آن است که یا به طور مستقیم و یا با مشارکت غیر، از لفظ فهیمده می‌شود؛ بنابراین، منطوق صریح شامل مدلول مطابقی و تضمنی کلام می‌شود.

در کتاب ' مناهج الاصولیین ' آمده است:

' المنطوق الصریح ما وضع اللفظ له، ‌ای دلالة اللفظ علی ما وضع له بالاستقلال او بمشارکة الغیر فیشمل المطابقة و التضمن ' [۱] .

امّا برخی از اصولی‌ها معتقدند معنای تضمنی جزء منطوق صریح نیست و آن را در زمره منطوق غیر صریح دانسته‌اند.

در کتاب ' قوانین الاصول ' آمده است:

' المنطوق اما صریح او غیر صریح فالاول هو المعنی المطابقی او التضمنی و فی کون التضمنی صریحاً اشکال بل هو من الدلالة العقلیة التبعیة فالاولی جعله من باب الغیر الصریح ' [۲].

پانوشت

  1. مناهج الاصولیین : صفحه 71
  2. قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 168

منابع

  1. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 66
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

منطوق ( اصول فقه )

وابسته

دلالت صریحی، منطوق غیر صریح

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه منطوق صریح به زیرصفحه منطوق صریح/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • تقریرات اصول : صفحه 80
  • قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 68، 168
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 66
  • مناهج الاصولیین : صفحه 71