مضاربه مدت دار

توضیح مفهومی

مراد مضاربه‌ای است که مشروط و محدود به زمان خاصی باشد مثل این که مالک به عامل بگوید؛ این مال را به شرط این که در فصل تابستان با آن کارکنی و یا برای یک سال، مضاربه می‌دهم.

شقوق و تقسیمات: جهات و صورت‌های ذیل در راستای این مساله قابل بحث و بررسی است:

1- صحت عقد مضاربه موجل و مقید به زمان

2- صحت شرط مضاربه به زمان

3- جواز فسخ متعاقدین و عدم لزوم آن

در این جهت دو صورت قابل بحث و بررسی است:

الف: فسخ هر یک از متعاقدین قبل از انقضاء زمان

ب: شرط عدم فسخ قبل از انقضاء زمان و لزوم آن

4- جواز تعدی عامل از زمان معین شده و عدم آن

دیدگاه‌ها: درباره جهات ذکر شده، در میان فقها اقوال ذیل مطرح است:

1- درباره جهت اول فقها براین باورند که عقد مضاربه موجل صحیح است (1) .

2- درباره جهت دوم - شرط - فقها بر این عقیده‌اند که صحیح است (2) .

3- درباره صورت اول از جهت سوم - فسخ هر یک از متعاقدین - از نظر فقها فسخ عقد قبل از تمام شدن وقت صحیح استه (3) .

دلیل:

1- اجماع (4)

2_ اصل عدم (5)

4- درباره صورت دوم از حهت سوم، عدم شرط فسخ و لزوم آن - مشهور فقها بر این عقیده‌اند که اشتراط باطل است. (1)

دلیل:

با مقتصای عقد مضاربه که جواز باشد منافات دارد. (2)

5_ درباره جهت سوم - تعدی از زمان معین شده - از نظر فقها، عامل حق تعدی از آن زمان معین شده را ندارد و چنانچه تجاوز کرد غاصب محسوب می‌گردد و ضامن است (3).

منابع

1. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 381
2. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 344
3. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 34
4. الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 205
5. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 4 : صفحه 211
6. کتاب البیع جلد 12 : صفحه 261
7. تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 611
8. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 340
9. کتاب البیع جلد 12 : صفحه 261
10. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 341
11. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 4 : صفحه 213
12. المختصرالنافع فی فقه الامامیه : صفحه 145
13. کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 2 : صفحه 12
14. المهذب البارع جلد 2 : صفحه 555
15. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 77
16. الرسائل العشر : صفحه 340
17. ریاض المسائل جلد 4 : صفحه 73
18. مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 241
19. کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 2 : صفحه 23
20. المهذب البارع جلد 2 : صفحه 55
21. مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 2

اصطلاح‌نامه

اعم

مضاربه مقید

وابسته

مدت مضاربه، وَقْت

منابع

• الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 205
• الرسائل العشر : صفحه 340
• الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 4 : صفحه 211، 213
• المختصرالنافع فی فقه الامامیه : صفحه 145
• المهذب البارع جلد 2 : صفحه 55، 555
• تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 611
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 77
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 34، 340، 341
• ریاض المسائل جلد 4 : صفحه 73
• شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 381
• کتاب البیع جلد 12 : صفحه 261
• کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 2 : صفحه 12، 23
• مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 38
• مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 2، 241
• مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 4 : صفحه 344
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 672
• نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : صفحه 116