مجازات عبد
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
َنکیل: سخت کیفر دادن.
تنکیل در لغت به معنای کیفر شدید دادن است؛ بهگونهای که شخص کیفر دیده عبرتی برای دیگران بشود؛ ولی در کلمات فقها در ارتباط با عقوبت برده توسط مولا - به بریدن گوش، بینی و مانند آن از عقوبتهای شدید - به کار رفته و از آن در بابهای مختلف نظیر تجارت، وقف، هبه، عتق، کفّارات و غصب سخن گفته شده است.
حکم: تنکیل برده، معصیت و حرام است1 و چنانچه مولا نسبت به برده خویش مرتکب چنین عملی شود، بنابر مشهور، برده به طور قهری از ملک وی خارج و آزاد میگردد. 2 چنانکه آزاد کردن برده تنکیل شده به عنوان کفّاره مجزی نیست. 3
در اینکه تنکیل برده توسط غیر مولا همچون غاصب - که این عمل را نسبت به بردهای که غصب کرده مرتکب شده - موجب آزادی وی میگردد یا حکم، اختصاص به مولا دارد، اختلاف است. بنابر قول اوّل، غاصبِ مرتکب چنین عملی ضامن قیمت برده است که باید به مالک آن بپردازد. 4
1. جواهرالکلام 2 209 /23. الروضة البهیة 3 22 /3. جواهرالکلام 121 -120 /37. 4 204 /33.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 645
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مجازات عبد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: