عملکردها

متشابه (قرآن)

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

متشابه (قرآن) : یکی از اوصاف قرآن

«متشابه» یکی از اسامی و صفات قرآن است؛ چنان‌که می‌فرماید: «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا»؛ «خداوند بهترین سخن را در هیأت کتابی همگون و مکرر فرو فرستاد» (زمر// 23) .

«متشابه» از ماده «شبه» به معنای همانند است؛ یعنی چیزی که قسمت‌های مختلف آن شبیه هم باشند. در باره سبب اطلاق «متشابه» برای قرآن وجوهی ذکر کرده‌اند:

1. به لحاظ همانندی آیات قرآن: این همانندی به دو گونه است:

أ. همانندی ظاهری: چون همه آیات آن از نظر حسن نظم و زیبایی الفاظ و بلندی معانی، همانند هم و در حد اعجاز است.

ب. همانندی معنوی: زیرا تضاد و مخالفتی میان مفاهیم قرآن نیست؛ بلکه همه با هم تناسب و هماهنگی و هدف واحدی دارند.

2. قرآن از نظر زیبایی و لطافت معانی و معارف سازنده، مشابه دیگر کتاب‌های آسمانی انبیای گذشته، بلکه جامع‌تر و کامل‌تر و سودمندتر از آن‌ها است.

3. برخی از آیات در بدو نظر پیچیده و متضمن معانی و احتمال‌های متعدد است؛ ولی با توجه به آیات محکم و با کمک احادیث و اخبار، معنای آیات و تفسیر آن برای عالمان دین (راسخان در علم) روشن می‌شود.

منابع

  1. تاج العروس من جواهر القاموس جلد 19 : صفحه 50
  2. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 65
  3. قرآن درآئینه اندیشه ها : صفحه 260
  4. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 290
  5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
  6. شناخت قرآن از رهگذر قرآن : صفحه 120

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه متشابه (قرآن) به زیرصفحه متشابه (قرآن)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 223
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 12
  • تاج العروس من جواهر القاموس جلد 19 : صفحه 50
  • شناخت قرآن از رهگذر قرآن : صفحه 120
  • قرآن درآئینه اندیشه ها : صفحه 260
  • قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 65
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 290
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 26