متزاحمین
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
متزاحمین : دو حکم شرعیِ غیر قابل جمع در مقام امتثال
متزاحمین، عبارت است از دو حکم شرعی که از سوی شارع به مکلف رسیده، و در مقام جعل و تشریع با یکدیگر ناسازگاری ندارند، اما در ناحیه امتثال، مکلف قادر به انجام هر دو تکلیف نیست و تنها میتواند یکی از آن دو را به جا آورد، مانند: امر به نجات غریق و نهی از غصب ملک غیر، در جایی که نجات شخص غریق، بر غصب ملک غیر متوقف است.
گاهی یکی از دو حکم متزاحم، بر دیگری رجحان دارد، مانند: امر به نجات دو نفر که در حال غرق شدن هستند و یکی عالم متقی و دیگری جاهل عاصی است؛ در این جا نجات عالم متقی بر جاهل عاصی رجحان دارد و از این رو به آن، متزاحم متراجح میگویند، و گاهی هر دو حکم از هر نظر با یک دیگر مساوی هستند که به هر یک از آنها متزاحم متعادل میگویند و مکلف در ادای یکی از دو حکم آزاد است.
نیز ر.ک:متزاحم متراجح، متزاحم متعادل.
منابع
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 269
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 204
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 194
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
اخص
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه متزاحمین به زیرصفحه متزاحمین/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 102، 105
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 194، 204
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 43، 44، 190
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 480
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 73، 97، 101، 104
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 269
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 119
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 334، 336، 368
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 224، 277
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 429، 442
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 65، 71