عملکردها

مبطلات نکاح

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اسباب بطلان عقد: اسباب بطلان عقد دو چیز است:

1. فسخ: عیب و تدلیس موجب فسخ عقد ازدواج است:

عیب: وجود برخی عیوب در زن یا مرد، در صورت جهل به آن‌ها پیش از عقد، مجوّز بر هم زدن عقد ازدواج به وسیله مرد یا زن است. دیوانگی، عنّین بودن (--' عنن) ، مجبوب بودن (--' جبّ) و به قول مشهور، اخته بودن در مرد، و دیوانگی، خوره (جذام) ، پیسی، قَرَن (--' قرن) افضاء (--' افضاء) ، نابینایی و رتق (--' رتق) در زن، موجب ثبوت حق فسخ عقد برای زن یا مرد می‌شود. 47

در این که لنگی زن به طور مطلق عیب نیست یا به طور مطلق عیب است، مگر عرف آن را به دلیل ناچیز بودن عیب نداند و یا در صورتی که موجب زمین گیر شدن او شود، عیب است، اختلاف می‌باشد. 48

________________________________________

370

اگر عیوب یاد شده پس از عقد - گر چه پیش از آمیزش - در زن به وجود آید، به قول مشهور، مجوّز فسخ عقد به وسیله مرد نیست. 49

استفاده از خیار فسخ عقد ازدواج فوری است و اگر مرد یا زن پس از علم به عیب، بی درنگ از خیار استفاده نکند، عقد لازم می‌شود. 50 فسخ عقد ازدواج، طلاق نیست. از این رو، احکام و شرایط آن را ندارد. اگر فسخ عقد پیش از آمیزش صورت گیرد، مَهری برای زن بر عهده مرد نیست، جز در عنّین که باید نصف مهر پرداخت شود، و اگر فسخ پس از آمیزش صورت گیرد، مرد باید تمام مهر را خواه مهر معیّن یا مهر المثل به زن پرداخت کند. 51

مرد و زن در همه عیوب جز عَنن می‌توانند عقد را بدون اذن حاکم فسخ کنند. حاکم شرع، در عنن، مدّتی را تعیین می‌کند و اگر مرد تا پایان آن همچنان ناتوان از آمیزش باشد، زن بدون اذن حاکم می‌تواند عقد را فسخ کند.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 369

اصطلاح‌نامه

اعم

مبطلات معاملات

وابسته

بطلان نکاح، نکاح ( عقد )

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 369