قواعد رسم قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
قواعد رسم قرآن : قواعد ششگانه حاکم بر رسم‌الخطّ مصاحف عثمانی
قواعد رسم قرآن، قواعد ششگانه‌ای است که بر اساس آن، مصحف‌های عثمانی در عصر عثمان نوشته شد و عبارتند از:
1. حذف حروف؛ مانند:
أ. حذف «ی» در تُعَلِّمَنِ (به جای تعلمنی) ، اُکرَمَنِ (به جای اکرمنی) ، فأرسلون (به جای فارسلونی) .
ب. حذف «و»؛ مانند: داود (به جای داوود) .
ج. حذف یکی از دو لام، مثل: الیل و الذی (به جای اللیل و اللذی) .
د. حذف الف؛ مثل: بسم (به جای باسم) .
2. افزایش حرف؛ مانند: افزودن «الف» به «لکنّا» در: «لکنّا هو الله ربی»؛ «واو» در «سأوریکم» و «اولئک»؛ «ی» در «بأییدٍ» (به جای: بأیدٍ) و «الف» در «لَاَاذبَحَنّه» (به جای لَأذبَحَنّه) .
3. تبدیل حرفی به حرف دیگر؛ مانند: یتوفّیکم، الصلوة، الربوا و الزکوة.
4. اتصال به جای انفصال؛ مانند: ألّن نَجمَع عِظامَه (به جای أن لن…) و وَیکَأنّ الله (به جای و ان کان الله) .
5. انفصال به جای اتصال؛ مانند: لِکَی لایکون (به جای لکیلا…) و مالِ هذا الکتاب (به جای ما لهذا…) .
6. کلماتی که با دو قرائت خوانده می‌شود؛ ولی به یک صورت نوشته می‌شود؛ مانند: صراط (به جای صراط و سراط) ، بصطة (به جای بسطة و بصطة) و بمصیطر (به جای بمسیطر و بمصیطر).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 380
- رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه : صفحه (129-232)
- تاریخ قرآن : صفحه (519-526)
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (369-398)
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه 91
- تاریخ قرآن : صفحه (93-110)
- دراسات فی علوم القرآن : صفحه (137-173)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «قواعد رسم قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- قاعده بدل رسم عثمانی قرآن، قاعده حذف رسم عثمانی، قاعده زیادت رسم عثمانی، قاعده کلمات دو قرائتی رسم عثمانی، قاعده همزه رسم عثمانی، قاعده وصل و فصل رسم عثمانی
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قواعد رسم قرآن به زیرصفحه قواعد رسم قرآن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه (168-181)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 380
- البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (5-54)، (54-55)
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (379-383)
- تاریخ قرآن : صفحه (519-526)
- تاریخ قرآن : صفحه (93-110)
- دراسات فی علوم القرآن : صفحه (137-173)
- رسم المصحف دراسة لغویه تاریخیه : صفحه (129-232)، (232-129)
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه 91
- مقدمه ابن خلدون : صفحه 419
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (369-398)، 370، (398-369)
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 478