فواتح سُوَر
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
فواتح سُوَر : آیات آغازگر سوره‌ها، و دسته‌بندی محتوایی آن‌ها
یکی از مباحث مهمی که قرآن‌پژوهان از دیرباز به آن پرداخته‌اند، فواتح سور و چگونگی آغاز سوره‌ها است. سوره‌های قرآن کریم با ده‌گونه تعبیر و بیان آغاز شده‌اند که قرآن‌پژوهان با عنوان «فواتح سُوَر» از آن‌ها یاد می‌کنند و عبارتند از:
1. ستایش خداوند (فواتح تحمیدی) و تنزیه خداوند (فواتح تسبیحی) ؛ 2. حرف ندا (فواتح ندایی) ؛ 3. حروف تهجی (حروف مقطعه قرآن) ؛ 4. جمله‌های خبری (فواتح خبری) ؛ 5. قسم و سوگند (فواتح قَسَمی) ؛ 6. شرط (فواتح شرطی) ؛ 7. صیغه امر (فواتح امری) ؛ 8. استفهام (فواتح استفهامی) ؛ 9. دعا و نفرین (فواتح دعایی) ؛ 10. تعلیل (فواتح تعلیلی) .
ابن‌ابی‌الإصبع کتاب مستقلی در باره فواتح سور به نام ~الخواطر السوانح فی أسرار الفواتح~ نگاشته و سیوطی گزیده‌ای از آن را در ~الإتقان~ آورده است.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 164
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 361
- قرآن ثقل اکبر : صفحه 377
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (111-115)
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- حروف مقطعه قرآن، فواتح استفهامی، فواتح امری، فواتح تحمیدی، فواتح تسبیحی، فواتح تعلیلی، فواتح تهدیدی، فواتح خبری، فواتح خطابی، فواتح دعایی، فواتح شرطی، فواتح قَسَمی، فواتح ندایی
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه فواتح سُوَر به زیرصفحه فواتح سُوَر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با علوم قرآن جلد 1 : صفحه 380
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 24، 361، 383
- الاتقان فی علوم القرآن : صفحه 111
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 164، 170، 171، 178، 268، 302
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 213
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 225، 228، 235، 247
- علوم القرآن : صفحه 437، 439، 447
- قرآن ثقل اکبر : صفحه 377
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 226، 227، 229، 231، 232
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (111-115)