غایت ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
غایت ( اصول فقه ) : کلمات دلالت کننده بر نهایت استمرار زمانی یا مکانی شیء
غایت، در لغت به معنای نهایت و پایان است، و در اصطلاح، به کلماتی گفته می‌شود که ادات غایت بر سر آنها در می‌آید و بر نهایت استمرار وجودی شی ء در مکان و یا زمان خاصی دلالت می‌نماید؛ برای مثال، ' در جمله ' اتموا الصیام الی اللیل '، ' الی ' که از ادات غایت است بر سر ' لیل ' در آمده و ' لیل ' بر انتهای قابلیت استمرار زمانی صوم دلالت می‌کند؛ یعنی انتهای روزه گرفتن را اول شب معین کرده است.
یکی از قضایایی که در اصول از آن بحث شده و ثمرات فقهی فراوانی هم دارد، قضیه ' مغیّا ' به غایت می‌باشد؛ یعنی قضیه‌ای که در آن از کلماتی مثل ' الی ' یا ' حتی ' که بر غایت دلالت می‌کنند، استفاده شده باشد.
در قضایای ' مغیا به غایت ' دو بحث وجود دارد:
1. آیا غایت در مغیا داخل است یا خارج از آن می‌باشد؟
2. آیا قضیه غایی بر انتفای حکم، هنگام انتفای غایت دلالت می‌کند یا خیر؟
اگر در بحث اول ثابت شد که غایت در مغیا داخل است، بحث مفهوم، فقط نسبت به بعد از غایت جاری می‌شود، و اگر ثابت شد غایت از مغیا خارج است، بحث مفهوم، غایت را هم ـ افزون بر ما بعد الغایه ـ در بر گرفته و آن را در دایره قضیه مفهومی قرار می‌دهد.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 125
- ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 327
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه (137-140)
- مبادی فقه و اصول : صفحه 246
- الاصول جلد 5 : صفحه 5
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (265-267)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه غایت ( اصول فقه ) به زیرصفحه غایت ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول الاستنباط : صفحه 127
- اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 220
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 125
- الاصول جلد 5 : صفحه 5
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 33
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 130
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 68
- ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 327
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 211
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (265-267)
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 160
- کفایة الاصول : صفحه 247
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 137
- مبادی فقه و اصول : صفحه 246
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 136، (137-140)، 139
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 29، 133
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 281، 284