عنوان ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
عنوان ( علوم قرآنی ) : ذکر الفاظی به منزله عنوان برای مطالب قبلی یا مدخل برای بعضی علوم
«عنوان» از انواع اسلوب بلاغی و بدیعی قرآن، و عبارت است از آن که گوینده مبحثی را طرح کند و سپس به قصد تکمیل و تأکید آن، مثال‌هایی در قالب الفاظ بیاورد که در حکم عنوان برای اخبار و قصه‌های قبلی باشد.
نوعی از آن که اهمیت بسزایی دارد «عنوان علوم» است؛ یعنی از الفاظی استفاده کند که به منزله «مفتاح یا کلید» و «مدخل» برخی از علوم هستند.
مثال نوع اول (مفتاح) : «وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذِیَ آتَیْنَاهُ آیَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطَانُ فَکَانَ مِنَ الْغَاوِینَ»؛ «و بر آنان خبر کسی را بخوان که به او (علم) آیات خود را بخشیده بودیم، اما از آن عاری شد، پس شیطان در پی او افتاد و آن‌گاه از گمراهان شد» (اعراف// 175) . این آیه در حکم کلید (مفتاح) برای داستان بلعم باعورا است.
مثال نوع دوم (مدخل) : «وَکَذَلِکَ نُرِی إِبْرَاهِیمَ مَلَکُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ»؛ «و این چنین، ملکوت آسمان‌ها و زمین (و حکومت مطلق خداوند بر آن‌ها) را به ابراهیم نشان دادیم» (انعام// 75) . در این آیه، عنوان و مدخل برای علوم کلام، جدل و هیئت وجود دارد.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 318
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 640
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عنوان ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه عنوان ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.