عملکردها

عرف شرع

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

عرف شرع : عرف موجود در زمان پیامبر ' ص '

منظور از عرف شرع، عرفی است که در زمان شارع ـ در عصر نبوت پیامبر اکرم (ص) ـ وجود داشته است، مثل: استعمال لفظ ' صلات ' در عبادت مخصوص.

در کتاب ' المهذب فی علم اصول الفقه المقارن ' آمده است:

' القسم الثالث: العرف الشرعی و هو: اللفظ الذی استعمله الشارع مریدا منه معنی خاصا مثل ' الصلوة ' فانها فی الاصل الدعاء و لکن الشارع اراد بها شیئا مخصوصا… ' [۱] .

در این که عرف شارع تا چه زمانی را در بر می‌گیرد و از چه زمانی، عرف متشرعه شروع می‌شود، نمی‌توان تاریخ دقیقی بیان کرد؛ ولی معمولاً گفته می‌شود عرف شارع تا اوایل نیمه نخست قرن اول هجری ادامه داشته و از اواخر آن، عرف متشرعه شروع شده است. از نظر امامیه، از زمان صادقین (ع) به بعد را عرف متشرعه می‌گویند.

نیز ر.ک:حقیقت شرعی.

پانوشت

  1. المهذب فی علم اصول الفقه المقارن جلد 3 : صفحه 1021

منابع

  1. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 252
  2. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 34
  3. الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة : صفحه 106
  4. نظریة العرف و دورها فی عملیة الاستنباط : صفحه 53
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «عرف شرع» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

عرف شارع

اعم

عرف خاص ( اصول فقه )

وابسته

حقیقت شرعی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عرف شرع به زیرصفحه عرف شرع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة : صفحه 106
  • الفوائد الحائریة : صفحه 106، 108
  • المهذب فی علم اصول الفقه المقارن جلد 3 : صفحه 1021
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 34، 252
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 14
  • نظریة العرف و دورها فی عملیة الاستنباط : صفحه 53