عبور و مرور
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
استطراق: آمد و شد، عبور و مرور.
از آن در باب احیاء موات بحث شده و در پاره‌ای ابواب دیگر مانند صلات و صلح به مناسبت از آن سخن رفته است.
آمد و شد در راه‌های عمومی، حق همگان است و استفاده‌ای غیر از آمد و شد از آن مانند خرید و فروش، به شرط عدم مزاحمت برای عبور و مرور، اشکال ندارد. 1
نماز خواندن در مسیر آمد و شد مردم در صورت عدم مزاحمت مکروه است. 2 همچنین است عبور از مسجد، مگر آن که در آن دو رکعت نماز گزارده شود. 3
چنانچه در زمینی بایر (--' زمین موات) به سبب رفت و آمد، خیابانی به طور قهری ایجاد گردد، احیای آن زمین از دو طرف خیابان جایز است، لیکن باید به اندازه پنج یا هفت ذراع آن برای عبور و مرور باقی بماند. 4 فزونی تردد و
________________________________________
431
آمد و شد مردم در یک مسیر، نشان عمومی بودن آن مسیر است. 5
گشودن در به کوچه بن بست جهت عبور و مرور از سوی کوچه است، بدون اذن صاحبانش یعنی کسانی که به آن کوچه در دارند، جایز نیست. 6 اگر کسی حق آمد و شد از مکانی را داشته باشد، نمی‌تواند آن را به دیگری بفروشد، لیکن صلح بر آن به شرط مشخص بودن محل آمد و شد جایز است. 7
1 - جواهر الکلام 38 76 - 77.
2 - 8 370 - 374.
3 - العروة الوثقی 1 600.
4 - تحریر الوسیلة 2 213 و منهاج الصالحین (خویی) 2 163.
5 - تحریر الوسیلة 2 212.
6 - 211.
7 - جامع المقاصد 5 432.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 430
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «عبور و مرور» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- تخطی رقاب، عبور از مقابل نمازگزار، عبور از وادی محسّر، عبور سواره از پیاده رو، عبور و مرور از مسجد، عبور و مرور در اماکن شلوغ، عبور و مرور ذمی در حجاز، گشت مبارزه با مفاسد
- به لحاظ محدث:
- عبور جنب از مشاهدمشرّفه، عبور جنب در اطراف مسجد، عبور حایض از مشاهدمشرّفه
- به لحاظ محرم:
- عبور محرم از تونل، عبور محرم از عطر فروشی
- به لحاظ مسافر:
- عبور مسافر از ملک خود، عبور مسافر از وطن
- به لحاظ میقات:
- عبور از محاذات میقات بدون احرام، عبور از میقات، عبور قاصد حج از غیر محاذات میقات، عبور قاصد حج از غیر میقات
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عبور و مرور به زیرصفحه عبور و مرور/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.