عملکردها

شرط ( جمله شرطیه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

شرط ( جمله شرطیه ) : بخشی از جمله شرطیه، دارای ادات شرط

قضایای شرطی معمولاً از دو قضیة تشکیل می‌شود؛ قضیه اول را مقدم یا شرط و قضیه دوم را جزا یا تالی می‌نامند؛ به بیان دیگر، شرط در جمله شرطی، جمله‌ای است که بر سر آن ادات شرط در می‌آید.

در عالم اثبات، همیشه شرط ـ در جمله شرطی ـ سبب برای جزا است؛ اگر چه در عالم ثبوت، ممکن است شرط، علت یا معلول جزا باشد یا میان آنها ملازمه دائمی باشد. این در صورتی است که جمله شرطی، شرطیه لزومیه باشد، اما اگر جمله شرطی، شرطیه اتفاقیه باشد. ملازمه میان شرط و جزا اتفاقی است نه لزومی.

نکته:

در جمله‌های شرطی ممکن است یک شرط و یک جزا وجود داشته باشد و ممکن است بیش از یک شرط و یک جزا وجود داشته باشد و ممکن است شرط یکی و جزا متعدد و یا شرط متعدد و جزا یکی باشد، که هر کدام حکم مخصوص به خود دارد.

منابع

  1. کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 1 : صفحه 752
  2. تقنین اصول الفقه : صفحه 17
  3. فرهنگ معارف اسلامی جلد 3 : صفحه 76
  4. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 240
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «شرط ( جمله شرطیه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

مقدم ( اصول فقه )

اعم

جملههای شرطی

وابسته

تعدد شرط، جزا ( اصول فقه )، وحدت شرط ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شرط ( جمله شرطیه ) به زیرصفحه شرط ( جمله شرطیه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 423
  • اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 320
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 115
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 513
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 355، 358
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 515، 519، 520
  • تقنین اصول الفقه : صفحه 17
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 232، 233
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 120
  • شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 240
  • عدة الاصول (ط.ق) جلد 2 : صفحه 128
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 145
  • فرهنگ معارف اسلامی جلد 3 : صفحه 76
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 478
  • کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 1 : صفحه 752
  • مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 137