شرایط اصل برائت

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ شرایط اصل برائت

◄ شرایط برائت شرعی

◄ شرایط برائت عقلی

توضیح مفهومی

شرایط اصل برائت : امور لازم در اجرای اصل برائت

شرایط اصل برائت، شرایطی است که با نبود آنها، اصل برائت جاری نمی‌گردد.

اصولیون در زیر این عنوان معمولاً از شرط جست‌و‌جوی از دلیل، سخن به میان آورده و آن را در جاهایی که به وجود آن ظن است، فی الجمله واجب دانسته‌اند.

نسبت به وجوب جست‌و‌جوی از دلیل، تفصیل هایی در کلام اصولی‌ها وجود دارد:

عده‌ای بین برائت نقلی و عقلی و برخی بین شبهات موضوعی و حکمی تفصیل داده‌اند.

برای آگاهی از تفصیل اول، به مستندهای شرایط برائت شرعی و برائت عقلی، رجوع شود.

اما نسبت به تفصیل دوم، مشهور اصولیون، جست‌و‌جو از دلیل را در شبهه موضوعی لازم نمی‌دانند، اما در شبهه حکمی به وجوب جست‌و‌جو اعتقاد دارند، زیرا عدم جست‌و‌جو در جاهایی که نسبت به وجود احکام در آنها ظن وجود دارد، مثل کتاب‌های حدیث، موجب تضییع احکام و اهمال نسبت به تکالیف واقعی می‌گردد. البته نظریات دیگری در مقابل نظریه مشهور وجود دارد؛ برای مثال، بعضی جست‌و‌جو را هم در شبهات حکمی و هم در شبهات موضوعی لازم می‌دانند.

شرایط دیگری نیز برای جریان برائت در نظر گرفته شده که به نظر می‌رسد از شرایط عمومی اجرای هر یک از اصول عملی بوده و اختصاص به برائت ندارد، ازجمله این که، اصل برائت در جایی جاری می‌شود که اصل موضوعی دیگری که رافع شک در آن است جاری نشود، زیرا در صورت جریان، بر اصل برائت حاکم خواهد بود؛ برای مثال، اگر در حلیت گوشت و صحت تذکیه حیوانی شک شود، اصالت عدم تذکیه در مورد آن جاری می‌گردد و میته محسوب می‌شود، در نتیجه، نسبت به حرمت خوردن گوشت آن برائت جاری نمی‌گردد، زیرا شک در حلیت با اجرای اصل موضوعی بر طرف شده است.

منابع

1. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 225
2. منهاج الاصول جلد 4 : صفحه 328
3. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (135-136)
4. اصول الاستنباط : صفحه 222
5. کفایة الاصول : صفحه (423-424)
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «شرایط اصل برائت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

شرایط جریان براءت، ضابط جریان برائت

اعم

شرایط اصول عملی

اخص

شرایط برائت شرعی، شرایط برائت عقلی

وابسته

اصل برائت ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شرایط اصل برائت به زیرصفحه شرایط اصل برائت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 166، 341
• اصول الاستنباط : صفحه 222، 260، 261
• المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 619، 626، 632
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 219، 225، 241، 242
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (135-136)
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 141، 395، 396
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 170، 262، 264، 293
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 371
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 392، 396
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 342
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 335
• فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 510، 512، 515، 521، 528، 529
• فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 422
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 222، 264، 277، 302
• کفایة الاصول : صفحه (423-424)، 425، 427، 429
• منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 376
• منهاج الاصول جلد 4 : صفحه 328
• نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 468، 476، 482، 484