شبهه غیر محصوره
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
شبهه غیر محصوره : شبهه در علم اجمالیِ دارای محتملات فراوان
شبهه غیر محصوره، مقابل شبهه محصوره بوده و هر دو اصطلاح معمولاً در مورد مشتبهات (احتمالات) واقع در اطراف علم اجمالی به کار می‌رود؛ به این بیان که هرگاه تعداد مشتبهات اطراف علم اجمالی زیاد باشد، به آن، شبهه غیر محصوره اطلاق می‌گردد، مانند این که به اجمال دانسته شود یک قصاب از قصاب‌های شهر، کافر است، که خریدن گوشت از او حرام می‌باشد، اما چون این مورد از موارد شبهه غیر محصوره است، رعایت آن لازم نیست.
درباره معیار محصور بودن و غیر محصور بودن شبهه، اختلاف است، که در مستند ' معیار شبهه غیر محصوره '، به آن پرداخته شده است.
مشهور بر این باورند که در شبهات محصوره، علم اجمالی منجّز است و در نتیجه، مکلف باید احتیاط نموده و تمام اطراف شبهه را به جا آورد (در واجب) یا ترک نماید (در حرام) ، اما در شبهات غیر محصوره، علم اجمالی اثر ندارد و احتیاط لازم نیست. برخی دیگر هم چون مرحوم ' آخوند خراسانی ' معتقدند ملاک منجّز بودن تکلیف این است که از هر نظر فعلیت داشته باشد.
نکته:
' شبهه کثیر در کثیر '، از بحث شبهه غیر محصوره جدا است و حکم شبهه محصوره را دارد، مثل این که اطراف شبهه، هزار تا باشد که از میان این هزار تا به اجمال معلوم باشد که صد تا نجس است، در این صورت، باید از همه هزار تا اجتناب کرد، چون نسبت بین صد و هزار، نسبت قابل توجهی است [۱].
پانوشت
منابع
- کفایة الاصول : صفحه 411
- تحریرالمعالم : صفحه 202
- مبادی فقه و اصول : صفحه 211
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 23
- المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 325
- ضوابط الاصول : صفحه 533
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 24
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 303
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 228
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 290
- شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 142
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 139
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شبهه غیر محصوره به زیرصفحه شبهه غیر محصوره/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 185، 275، 276، 278
- اصطلاحات الاصول : صفحه 149
- اصول الاستنباط : صفحه 250، 251، 253، 255
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 533
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 179، 351، 368
- الفروق المهمة فی الاصول الفقهیة : صفحه (94-95)
- الفوائد الحائریة : صفحه 60
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 500، 503، 504، 505، 508، 509، 510، 511، 512
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 105
- المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 325، 328، 331، 333، 334، 336، 337، 338، 347
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 284
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 154، 161، 162، 163
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 23
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 167، 228، 229، 230
- تحریرالمعالم : صفحه 202
- تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 16
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 290، 291، 292
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 290
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 392، 396
- شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 142
- ضوابط الاصول : صفحه 533
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 288، 303، 304، 305، 306، 313، 314
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 13، 403
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 416، 430، 431، 432، 433، 435، 454
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 220
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 116، 119، 120، 121
- قوانین الاصول جلد 2 : صفحه 24
- کفایة الاصول : صفحه 407، 411
- مبادی فقه و اصول : صفحه 211
- مدخل مسائل جدید در علم کلام جلد 2 : صفحه (2
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 372، 375، 376
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 139، 140، 141، 143، 146