سوره نمل ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سوره نمل ( علوم قرآنی ) : بیست و هفتمین سوره قرآن
خداوند در آیه 18 به عبور حضرت سلیمان از وادی مورچگان همراه با سپاه جن و انس و پرندگان- که مسخَّر فرمان او بودند- اشاره و توجه مردم را به عظمت آفرینش در مورچه معطوف میکند. به دلیل ذکر داستان حضرت سلیمان، این سوره به نام «سلیمان» هم نقل شده است. علاوه بر «نمل» و «سلیمان»، «طس» نیز نامیده شده است.
علاوه بر این سوره، سورههای بقره، انعام، عنکبوت، نحل و فیل نیز در قرآن به تناسب موضوعات آنها به اسم حیوانات نامگذاری شدهاند.
در این سوره برای تدبر و عبرت از تاریخ، سرگذشت انبیا و موضعگیری مشرکان مکه و مشرکان سابق را در امتهای گذشته و نیز فرجام کار مؤمنان و مخالفان را بیان میکند.
به طوری که از آیات صدر سوره و پنج آیه آخر آن بر میآید غرض این سوره این است که مردم را بشارت و انذار دهد و به همین منظور، مختصری از داستانهای موسی، داود، سلیمان، صالح و لوط (ع) را به عنوان شاهد ذکر نموده و در دنبال آن پارهای از اصول معارف مانند وحدانیت خدای تعالی در ربوبیت و مانند معاد را ذکر نموده است.
ویژگیهای سوره نمل:
1. دارای 93 آیه به عدد کوفی، 94 آیه به عدد بصری و شامی، 95 آیه به عدد حجازی، 1149 یا 1166 کلمه و 4799 یا 4795 حرف است.
2. در ترتیب نزول، چهل و هشتمین و در مصحف شریف بیست و هفتمین سوره است.
3. پس از سوره شعراء و پیش از سوره قصص نازل شد.
4. سیزدهمین سورهای است که با حروف مقطعه آغاز شده است.
5. از نظر کمیت از سورههای مثانی و شامل حدود نیم جزء قرآن است.
6. گفتهاند یک آیه منسوخ دارد.
7. این سوره پیش از هجرت در مکه نازل شد.
8. در این سوره 'بسم الله الرحمن الرحیم' علاوه بر ابتدای سوره، در آیه 30 نیز تکرار شده است.
مطالب عمده سوره نمل:
1. بیان عظمت قرآن؛
2. خداشناسی و برخی از براهین آن؛ 3. معاد، حشر، نشر، جزا و…؛ 4. داستان حضرت سلیمان (ع) و ماجرای سرزمین مورچگان و داستان ملکه سبأ (بلقیس) ؛ 5. داستان حضرت صالح (ع) و قوم ثمود؛ 6. داستان حضرت لوط و قومش؛ 7. داستان حضرت موسی (ع) و اژدها شدن عصا و….
منابع
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 451
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 339
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 274
- تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه 389
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 348
- تاریخ قرآن : صفحه 585
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «سوره نمل ( علوم قرآنی )» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- آیه 006 نمل ( علوم قرآنی )، آیه 008 نمل، آیه 012 نمل، آیه 013 نمل، آیه 014 نمل، آیه 015 نمل، آیه 018 نمل، آیه 021 نمل، آیه 024 نمل، آیه 025 نمل، آیه 027 نمل، آیه 028 نمل، آیه 031 نمل، آیه 032 نمل، آیه 033 نمل، آیه 034 نمل، آیه 035 نمل، آیه 036 نمل، آیه 040 نمل، آیه 042 نمل، آیه 044 نمل، آیه 045 نمل، آیه 050 نمل، آیه 055 نمل، آیه 059 نمل، آیه 060 نمل، آیه 066 نمل، آیه 068 نمل، آیه 070 نمل، آیه 072 نمل، آیه 080 نمل، آیه 081 نمل، آیه 083 نمل، آیه 086 نمل، آیه 087 نمل، آیه 088 نمل، آیه 091 نمل، آیه 093 نمل
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه سوره نمل ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره نمل ( علوم قرآنی )/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 16
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)، 194
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 35
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 136
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 358
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 339
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 348
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 202، 289، 294
- تاریخ قرآن : صفحه 585
- تفسیر نمونه جلد 15 : صفحه 389
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 451
- جواهر القرآن : صفحه 117، 186
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 274
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- علوم القرآن : صفحه 401
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 143