عملکردها

سوره مؤمنون

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

سوره مؤمنون : بیست و سومین سوره قرآن

خداوند در یازده آیه اول این سوره، صفات مؤمنان از قبیل: خشوع در نماز، اِعراض از لغو، پرداخت زکات، حفظ عفت و امانتداری را بیان می‌کند و سپس به خلقت انسان، نعمت‌های خدا، دعوت انبیا و معاد می‌پردازد. به مناسبت ذکر اوصاف مؤمنان در این سوره و ذکر واژه «مؤمنون» در آیه نخست، نام سوره را «مؤمنون» نهاده‌اند. و به مناسبت کلمه آغازین سوره، به آن سوره «قد أفلَحَ» هم گفته می‌شود.

مضمون این سوره دعوت به ایمان به خدا و روز قیامت است و فرق‌های میان مؤمنان و کفار شمرده شده است. صفات پسندیده و فضایی که در مؤمنان و رذائل اخلاقی و اعمال زشتی که در کفار هست ذکر شده، و به دنبالش مژده‏ها و بیم‏ها داده که بیم‌های آن متضمن ذکر عذاب آخرت و بلاهای دنیایی است. بلاهایی که امت‌های گذشته را به خاطر تکذیب دعوت حق از بین برد و منقرض ساخت. و از دوران نوح (ع) گرفته از هر امتی نمونه‏ای ذکر کرده، تا به عیسی (ع) رسیده است. گفته شده سیاق آیات این سوره شهادت می‏دهد که این سوره مکی است‏

ویژگی‌های سوره مؤمنون:

1. دارای 118 آیه به عدد کوفی، 119 آیه به عدد قاریان دیگر، 1840 کلمه و 4802 حرف است.

2. در ترتیب نزول، هفتاد و چهارمین و در مصحف شریف بیست و سومین سوره است.

3. پس از سوره انبیا و پیش از سوره سجده در مکه و پیش از هجرت نازل شد. برخی تنها آیه 4 را که درباره تشریع زکات است مدنی دانسته‌اند؛ ولی در پاسخ می‌توان گفت اصل تشریع زکات، در مکه بوده است؛ هرچند دستور جمع آوری و سایر احکام آن در مدینه قانونگذاری شد.

4. گفته‌اند دو آیه منسوخ دارد.

5. از نظر کمّیّت، از سُوَر مئین و اندکی کمتر از نیم جزء قرآن است.

مطالب مهم سوره مؤمنون:

1. اوصاف مؤمنان و نشانه‌های ایمان؛ 2. آفرینش انسان؛ 3. داستان کشتی حضرت نوح (ع) ؛ 4. داستان حضرت موسی و هارون (ع) و فرعون؛ 5. بیان برخی از نعمت‌های الهی؛ 6. معاد و مسئله حساب و میزان….

منابع

  1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 449
  2. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 181
  3. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 5
  4. تاریخ قرآن : صفحه 585
  5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 63
  6. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43
  7. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  8. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 329
  9. تفسیر نمونه جلد 14 : صفحه 189
  10. شناخت سوره های قرآن : صفحه 256
  11. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره مؤمنون» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 023، سوره بیست و سوم قرآن، سوره قد افلح

اعم

سوره های قرآن، سُوَر مِئین

اخص

آیه 001 مؤمنون، آیه 002 مؤمنون، آیه 005 مؤمنون، آیه 006 مومنون، آیه 011 مؤمنون، آیه 012 مؤمنون، آیه 013 مؤمنون، آیه 014 مؤمنون، آیه 015 مؤمنون، آیه 016 مؤمنون، آیه 017 مؤمنون، آیه 019 مؤمنون، آیه 020 مؤمنون، آیه 027 مؤمنون، آیه 033 مؤمنون، آیه 034 مؤمنون، آیه 035 مؤمنون، آیه 036 مؤمنون، آیه 037 مؤمنون، آیه 040 مؤمنون، آیه 046 مؤمنون، آیه 051 مؤمنون، آیه 052 مؤمنون، آیه 053 مؤمنون، آیه 055 مؤمنون، آیه 057 مؤمنون، آیه 060 مؤمنون، آیه 067 مؤمنون، آیه 076 مؤمنون، آیه 083 مؤمنون، آیه 086 مؤمنون، آیه 091 مؤمنون، آیه 093 مومنون، آیه 094 مؤمنون، آیه 096 مؤمنون، آیه 097 مؤمنون، آیه 098 مؤمنون، آیه 101 مؤمنون، آیه 102 مومنون، آیه 104 مؤمنون، آیه 106 مؤمنون، آیه 110 مؤمنون، آیه 111 مومنون، آیه 114 مؤمنون، آیه 117 مؤمنون

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره مؤمنون به زیرصفحه سوره مؤمنون/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با سوره ها : صفحه 15
  • آموزش علوم قرآن جلد 1 : صفحه 236
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43، 63
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 31
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 379
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 274
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 137، 198
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 355
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 15 : صفحه 5
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 329
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 202، 289، 294
  • تاریخ قرآن : صفحه 585
  • تفسیر نمونه جلد 14 : صفحه 189
  • جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 181، 449
  • جواهر القرآن : صفحه 112، 183
  • شناخت سوره های قرآن : صفحه 256
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 143