سوره ق

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ سوره ق

◄ آیه 001 ق

◄ آیه 006 ق

◄ آیه 007 ق

◄ آیه 011 ق

◄ آیه 017 ق

◄ آیه 019 ق

◄ آیه 021 ق

◄ آیه 022 ق

◄ آیه 024 ق

◄ آیه 026 ق

◄ آیه 030 ق

◄ آیه 038 ق

◄ آیه 10 ق

◄ آیه016ق

توضیح مفهومی

سوره ق : پنجاهمین سوره قرآن

بستر کلی این سوره، معاد و احوال قیامت است و در کنار این مسئله از خلقت انسان تا مرگش و پس از مرگ و بعضی از پدیده‌های آفرینش سخن به میان آمده است.

در بیانی تفصیلی، این سوره مساله دعوت اسلام را بیان می‏کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می‏کند، یعنی انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد، و تعجبی که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمی و خاک شدنش چگونه دوباره زنده می‏شود و به همان صورت و وضعی که قبل از مرگ داشت برمی‏گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد می‏کند به این که علم الهی محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آن ها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید می‏کند که اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت‏های گذشته و هلاک شده آمد.

و آن گاه برای بار دوم باز به علم و قدرت خدای تعالی پرداخته از راه تدبیری که در خلقت آسمان‌ها و آراستن آن با ستارگان بی حرکت و با حرکت و تدابیر دیگری که به کار برده و نیز تدبیری که در خلقت زمین به کار برده و آن را گسترده و کوه‏های ریشه دار در آن جایگزین ساخته، گیاهان نر و ماده در آن رویانیده و نیز به این که آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامین نموده و زمین را با آن آب زنده کرده است، علم و قدرت او را اثبات می‏کند.

و به همین منظور، به بیان حال انسان می‏پردازد که از اولین روزی که خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شدید و دقیق قرار دارد، حتی یک کلمه در فضای دهانش نمی‏آورد، و از این بالاتر یک خاطره را در دلش خطور نمی‏دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی‏کند، مگر آن که همه‏اش را ثبت می‏کنند. و آن گاه بعد از آن که مرد با او چه معامله‌ای می‏شود و بعد از زنده شدنش برای پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آن که از حساب فارغ شود، یا به آتش در آید اگر از تکذیب کنندگان حق باشد، و یا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقین باشد.

ویژگی‌های سوره ق:

1. این سوره 45 آیه، 357 یا 375 کلمه و 1494 یا 1507 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، سی و چهارمین و در ترتیب مصحف پنجاهمین سوره است.

3. پس از سوره مرسلات و پیش از سوره بلد و پیش از هجرت در مکه نازل شد؛ اما برخی آیه 38 آن را مدنی دانسته‌اند.

4. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصل و از نوع طوال (حدود نیم حزب قرآن) است.

5. بیست و هشتمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود.

6. گفته‌اند دو آیه منسوخ دارد.

چون این سوره با حرف مقطعه و نورانی «ق» آغاز شده، به همین عنوان هم نام گرفته شده است.

نام دیگر این سوره «باسقات» به معنای شیء بلند و مرتفع است که در آیه ده این سوره آمده است.

مطالب سوره ق:

1. تعجب و انکار کافران از مسئله معاد؛ 2. استدلال بر معاد؛ 3. ثبت اعمال، رفتار و گفتار؛ 4. اوصاف بهشتیان و دوزخیان؛ 5. ذکر حوادث تکان‌دهنده‌ای از پایان این جهان و سرآغاز جهان دیگر.

منابع

1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 182
2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 18 : صفحه 337
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 65
4. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-42)
5. تاریخ قرآن : صفحه 587
6. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
7. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
8. تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه 220
9. شناخت سوره های قرآن : صفحه 388
10. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 437

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره ق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 050، سوره باسقات، سوره پنجاهم قرآن

اعم

سوره های قرآن

اخص

آیه 001 ق، آیه 006 ق، آیه 007 ق، آیه 011 ق، آیه 017 ق، آیه 019 ق، آیه 021 ق، آیه 022 ق، آیه 024 ق، آیه 026 ق، آیه 030 ق، آیه 038 ق، آیه 10 ق، آیه016ق

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره ق به زیرصفحه سوره ق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آشنایی با سوره ها : صفحه 27
• آموزش علوم قرآن جلد 1 : صفحه 194
• اعجاز قرآن : صفحه 587
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-42)، 65، 194
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1-2 : صفحه 43
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 43
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 284
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
• التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 136، 142
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 368
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 18 : صفحه 337
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 437
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 204، 289، 294
• تاریخ قرآن : صفحه 587
• تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه 220
• جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 182
• جواهر القرآن : صفحه 136، 199
• شناخت سوره های قرآن : صفحه 388
• علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 145