عملکردها

سوره فیل ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

سوره فیل ( علوم قرآنی ) : یکصد و پنجمین سوره قرآن

در این سوره به داستان اصحاب فیل (لشکرفیل‌سواران ابرهه) اشاره شده، که از دیار خود به قصد تخریب کعبه معظمه حرکت کردند، و خدای تعالی با فرستادن مرغ ابابیل، و آن مرغان با باریدن کلوخ‌های سنگی بر سر آنان هلاکشان کردند، و به صورت گوشت جویده‏شان کردند. و این قصه از آیات و معجزات بزرگ الهی است، که کسی نمی‏تواند انکارش کند، تاریخ‏نویسان آن را مسلم دانسته، و شعرای دوران جاهلیت در اشعار خود از آن یاد کرده‏اند. به همین مناسبت سوره «فیل» نام گرفته است.

خود این واقعه که پیش از اسلام رخ داده بود مبدأ تاریخ، و آن سال به «عام‌الفیل» مشهور شد. بنا بر نقل مورخان، در همان سال هم پیامبر (ص) متولد و چهل سال پس از آن ماجرا به رسالت مبعوث شد. این تاریخچه و یادآوری آن در قرآن، هشداری است به کسانی که از در جنگ و ستیز با خدا و آیین او وارد می‌شوند.

ویژگی‌های سوره فیل:

1. پنج آیه، 23 کلمه و 93، 96 یا 97 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، نوزدهمین و در قرآن یکصد و پنجمین سوره است.

3. پس از سوره کافرون و پیش از سوره فلق در مکه و پیش از هجرت نازل شد.

4. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصّل و از نوع قصار آن قلمداد می‌شود.

5. از سوره‌های جمعی‌النزول است.

6. در این سوره نسخی رخ نداده است.

منابع

  1. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 361
  2. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 544
  3. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  4. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
  5. تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 325
  6. تاریخ قرآن : صفحه 591
  7. شناخت سوره های قرآن : صفحه 598

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره فیل ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 105، سوره الم ترکیف، سوره صد و پنجم قرآن

اعم

سوره های قرآن

اخص

آیه 001 فیل

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره فیل ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره فیل ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با سوره ها : صفحه 50
  • اسباب النزول : صفحه 306
  • اسلام و هنر : صفحه 208
  • اعجاز قرآن : صفحه 591
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 135، 142
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 361
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 544
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 208، 291، 294
  • تاریخ قرآن : صفحه 591
  • تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 325
  • شناخت سوره های قرآن : صفحه 598
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 150