عملکردها

سوره فلق

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

سوره فلق : یکصد و سیزدهمین سوره قرآن

«فلق» به معنای شکافتن، خلق کردن، صبحگاه و سپیده‌دم است. چون واژه «فلق» در آیه نخست این سوره به کار رفته، به سوره «فلق» شهرت یافته است.

در این سوره به رسول گرامی خود دستور می‏دهد که از هر شر و از خصوص بعضی شرور (شر ظلمت و جادوگران و حسودان) به او پناه ببرد. گفته شده: این سوره مدنی است؛ و برخی معتقدند از روایات وارد در شان نزولش بر می‏آید در مدینه نازل شده است‏.

ویژگی‌های سوره فلق:

1. پنج آیه، 23 کلمه و 73 یا 74 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، بیستمین سوره و در مصحف شریف یکصد و سیزدهمین سوره قرآن است.

3. پس از سوره فیل و پیش از سوره ناس در مکه و پیش از هجرت نازل شد؛ اما برخی از مفسران این سوره را مدنی دانسته‌اند.

4. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصل و از نوع قصار آن به شمار می‌آید.

5. تمام آیات این سوره یکباره و به صورت مجموعی نازل شده و از سور جمعی‌النزول است.

6. از سوره‌های پنجگانه‌ای است که با فعل امر «قُل» آغاز و به «سُوَر قُل» معروف‌اند.

7. نسخی در آن واقع نشده است.

به این سوره، «معوذه» و «مشقشقه» و «مقشقشه» نیز می‌گویند. همچنین همراه سوره ناس به نام «معوذتان» و «مشقشقتان» هم خوانده شده‌اند. «مقشقشه» نامی است مشترک میان چهار سوره توبه، کافرون، فلق و ناس.

منابع

  1. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 186
  2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 392
  3. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 556
  4. شناخت سوره های قرآن : صفحه 632
  5. تاریخ قرآن : صفحه 591
  6. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
  7. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 197
  8. تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 453
  9. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره فلق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 113، سوره صد و سیزدهم قرآن

اعم

چهار قل، سوره های قرآن، سُوَر قُلْ، سُوَر مُشَقشقتان، سُوَر مُعَوِّذتان

اخص

آیه 004 فلق، آیه 005 فلق

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره فلق به زیرصفحه سوره فلق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با سوره ها : صفحه 54
  • اسلام و هنر : صفحه 209
  • اعجاز قرآن : صفحه 591
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 197
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 298
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 135، 142، 163
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 392
  • بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 556
  • تاریخ جمع قرآن : صفحه 209، 292، 297
  • تاریخ قرآن : صفحه 591
  • تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 453
  • جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 186
  • جواهر القرآن : صفحه 210
  • شناخت سوره های قرآن : صفحه 632
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
  • لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 220
  • پژوهشی در تاریخ قرآن کریم جلد 1 : صفحه 150