سوره طور
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سوره طور : پنجاه و دومین سوره قرآن
طور سینا، یکی از مکان‌های مقدس دینی، و کوهی در سرزمین فلسطین است که حضرت موسی (ع) بر آن کوه با خداوند سخن می‌گفت و به آن حضرت وحی می‌شد. نام «طور» ده بار در قرآن به‌کار رفته است. در نخستین آیه این سوره به این کوه مقدس سوگند یاد شده و سوره به آن نامیده شده است.
سوره طور یادآور قیامت و بهشت و جهنم و بیانگر نعمت‌های بی‌پایان بهشتیان و عذاب‌های گوناگون مکذبان و کفار در دوزخ است.
غرض این سوره تهدید و انذار کسانی است که هر آیتی را تکذیب نموده و همواره با حق عناد میورزند. میخواهد اینگونه کفار را به عذابی که برای روز قیامتشان آماده کرده بیم دهد و به همین منظور با سوگندهایی غلیظ، از وقوع چنین عذابی و تحقق آن در قیامت خبر میدهد و میفرماید: عذاب آن روز، ایشان را رها نخواهد کرد تا بر آنان واقع شود، و هیچ گریزی از آن ندارند.
سپس پارهای از صفات آن عذاب و آن ویل را که عذابی است عمومی و جدا ناشدنی بیان میکند، و در مقابل، قسمتی از نعمت‌های اهل نعیم آن روز را که همان متقین هستند شرح میدهد، همانهایی که در دنیا در میان اهل خود به شفقت رفتار میکردند، و خدا را به ایمان میخواندند، و به یکتایی میستودند.
و آن گاه شروع میکند به توبیخ مکذبین، که نسبتهای ناروایی به رسول خدا (ص) و به قرآن و دین حقی که بر آن جناب نازل شده میدادند.
و در پایان، سوره را با تکرار همان تهدیدها ختم نموده، رسول گرامی خود را دستور میدهد به اینکه پروردگار خود را تسبیح گوید. این سوره به شهادت سیاق آیاتش، در مکه نازل شده است.
ویژگی‌های سوره طور:
1. این سوره 49 آیه به عدد کوفی و شامی، 48 آیه به عدد بصری، 47 آیه به عدد حجازی، 312 یا 313 کلمه و 1500 یا 1324 حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، هفتاد و ششمین و در قرآن کریم پنجاه و دومین سوره است.
3. بعد از سوره سجده و پیش از سوره ملک و پیش از هجرت در مکه نازل شد.
4. از سوره‌های مفصّل و از نوع طوال و شامل بخشی از یک حزب قرآن است.
5. هشتمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
6. گفته‌اند دو آیه منسوخ دارد.
مطالب سوره طور:
1. سوگند به چند موضوع مهم همچون کوه طور، کتاب مسطور، بیت‌معمور و… به منظور بیان عظمت، لزوم تدبر و شناختن آن‌ها؛ 2. رستاخیز و ترسیم سرنوشت نیکان و بدان؛ 3. ذکر برخی از نعمت‌های خداوند به پرهیزکاران در بهشت؛ 4. اتهامات ناروای کافران به رسول خدا (ص) و پاسخ آن؛ 5. خداشناسی.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه 405
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 441
- تاریخ قرآن : صفحه 587
- علوم القرآن عند المفسرین : صفحه 316
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 6
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 395
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «سوره طور» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- آیه 001 طور، آیه 002 طور، آیه 004 طور، آیه 016 طور، آیه 021 طور، آیه 030 طور، آیه 033 طور، آیه 034 طور، آیه 035 طور ( علوم قرآنی )، آیه 048 طور، آیه005 طور
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره طور به زیرصفحه سوره طور/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 27
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (41-43)
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 45
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 284
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (136-141)
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 369
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : صفحه 6
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 441
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 204، 289، 294، 289294
- تاریخ قرآن : صفحه 587
- تفسیر نمونه جلد 22 : صفحه 405
- جواهر القرآن : صفحه 200
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 395
- علوم القرآن عند المفسرین : صفحه 316
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 145