سوره تین
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سوره تین : نود و پنجمین سوره قرآن
در این سوره به انجیر و زیتون و طور سینا قسم یاد شده است. تین (انجیر) و زیتون نام دو میوهاند، و به درخت این دو میوه قسم یاد شده است. به قول بعضی دیگر، نام دو کوهی است که دمشق و بیتالمقدس بر آنها استوار شده و رمز سوگند یادکردن به این دو کوه و به طور سینا آن است که این سه محل، خاستگاه و محل بعثت بسیاری از پیامبران بوده است. در کنار این سه، به مکه هم سوگند یاد شده، که محل بعثت پیامبر اسلام (ص) است. پس از همه اینها، سخن از انسان و آفرینش او و ایمان و عمل صالحش مطرح شده است.
چون ابتدای این سوره، خداوند به «تین» قسم خورده، سوره به همین نام خوانده شده است. نام دیگر این سوره «زیتون» است.
این سوره مساله بعث و جزا را یاد آور شده، مطلب را از راه خلقت انسان در بهترین تقویم، و سپس اختلاف افراد انسان در بقا بر فطرت اولی و خارج شدن از آن، و در نتیجه تنزلش تا اسفل سافلین را بیان نموده، در آخر خاطر نشان میکند که به حکم حکمت الهی واجب است که بین دو طایفه در دادن جزا فرق گذاشت، و پاداش هر دو نباید یکسان باشد.
ویژگیهای سوره تین:
1. هشت آیه، 34 کلمه و 150 یا 162 حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، بیست و هشتمین و پس از بروج و پیش از سوره قریش نازل شده و در ترتیب فعلی مصحف شریف نود و پنجمین سوره قرآن است.
3. پیش از هجرت در مکه نازل شد و از سورههای مفصّل و از نوع اوساط آن به شمار میآید.
4. برخی گفتهاند در این سوره یک آیه منسوخالحکم وجود دارد؛ یعنی محتوای آیه «أَلَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ» به آیه «سیف» منسوخ شده است؛ اما این نظریه صحیح نیست؛ زیرا نسخ فقط در آیاتالاحکام صورت میگیرد، و در غیر تشریع، نسخ معنا ندارد.
5. بیست و یکمین سورهای است که با سوگند آغاز میشود.
محتوای سوره:
1. سوگند به دو میوه ارزشمند یا دو مکان مقدس؛ 2. بیان خلقت انسان به شکل موزون و متناسب؛ 3. نجات انسانها در سایه ایمان و عمل صالح.
منابع
- تاریخ قرآن : صفحه 590
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 563
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 527
- تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 135
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «سوره تین» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه سوره تین به زیرصفحه سوره تین/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 46
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 376
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 527
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 207، (291-296)
- تاریخ قرآن : صفحه 590
- تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 135
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 563
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 149