سوره بروج ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سوره بروج ( علوم قرآنی ) : هشتاد و پنجمین سوره قرآن
«بروج» جمع برج و به معنای قصر یا عمارت و محل بسیار بلند و مرتفع است و به معنای شیء ظاهر و آشکار نیز بهکار رفته، و در این سوره به معنای ستارههای درخشان آسمانی است که برای اهل زمین به صورت اجرام نورانی جلوهگر میشوند. چون واژه «بروج» در ترسیم عظمت و شگفتیهای آسمان جایگاه اساسی و مهمی دارد، عنوان سوره قرار گرفته است.
در نخستین آیه این سوره به آسمان دارای برجها سوگند یاد شده است. برجهای آسمان جایگاه و خط سیر ستارگان در آسمان است. بعضی نیز آن را برجهای دوازدهگانه فلکی دانستهاند. این سوره هشدار و تهدیدی است به کسانی که مؤمنان را تنها به جرم مؤمن بودن آزار میدادند و این را آزمایشی از سختیهای پیش پای مؤمنان در راه ایمان و اعتقاد میداند. داستان «اصحاب اُخدود» که به جرم ایمان در آتش سوختند و نیز سپاه فرعون و ثمود، نمونهای از مؤمنانی بیان شده است که در راه ایمان، بر شداید فرعونی صبر و مقاومت کردند. این سوره را سوره «پیامبران» نیز گفتهاند.
ویزگیهای سوره بروج:
1. دارای 22 آیه، 109 کلمه و 458 یا 468 حرف است؛ 2. در قرآن کریم، هشتاد و پنجمین و در ترتیب نزول، بیست و هفتمین سوره است که پس از سوره شمس و پیش از سوره تین فرود آمد؛ 3. مکّی است؛ 4. از نظر کمیت از سُوَر مفصّل و آخرین سوره از سورههای سیوششگانه و از نوع طوال آن به شمار میآید؛ 5. چهاردهمین سورهای است که با سوگند آغاز میشود؛ 6. گفتهاند در این سوره نسخی رخ نداده است.
مهمترین مطالب سوره بروج:
1. تهدید و هشدار به کافران؛ 2. اشاره به داستان أصحاب اخدود برای تقویت روحیه مسلمانان؛ 3. اشاره به داستان فرعون و ثمود؛
4. تبیین سرنوشت سعادتمندانه مؤمنان و صالحان در قیامت؛ 5. عظمت، اصالت و اعتبار قرآن.
منابع
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 510
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
- تاریخ قرآن : صفحه 589
- تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 323
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «سوره بروج ( علوم قرآنی )» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه سوره بروج ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه سوره بروج ( علوم قرآنی )/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 41
- اسلام و هنر : صفحه 207
- اعجاز قرآن : صفحه 589
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1-2 : صفحه 54
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 54
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 293
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (136-139)
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 510
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 207، 291
- تاریخ قرآن : صفحه 589
- تفسیر نمونه جلد 26 : صفحه 323
- جواهر القرآن : صفحه 144
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 148