عملکردها

راست گویی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

راست گویی

راست گویی: مقابل دروغ گویی.

از آن به مناسبت در بابهای اجتهاد و تقلید، حج و تجارت سخن گفته‏‌اند.

راست گویی، واجب و از خصلتهای برجسته مؤمنان است که در آیات و روایات فراوانی بر آن تأکید شده است. 1 امام صادق علیه السّلام میفرماید: هر کس زبانش راست بگوید، عملش پاکیزه میشود. 2

راستگویی در صورتی که موجب فتنه و فساد گردد، جایز نیست و مبغوض خداوند است. 3

گفتار مسلمان همچون رفتار او حمل بر صدق و راستی میشود، مگر آنکه خلاف آن ثابت گردد 4 (---> قاعده صحّت) .

بنا بر قول مشهور، کفّاره جدال (---> جدال) در حال احرام (---> احرام) در صورتی که متعلقش سخن راست باشد و سه بار تکرار گردد، یک گوسفند است. جدال کمتر از سه بار کفاره ندارد. برخی، در این صورت تنها توبه و استغفار از آن را واجب دانسته‏‌اند. 5

در بیع مرابحه 6 (---> بیع مرابحه) و مواضعه 7 (---> بیع مواضعه) بر فروشنده واجب است با صداقت، خریدار را از قیمت خرید مطلع سازد.

از مرجّحات باب تعارض، راست گوتر بودن یکی از دو راوی نسبت به دیگری است (---> تعادل و تراجیح) .

1. آل عمران/ 17؛ مائده/ 119؛ وسائل الشیعة 12/ 162

2. وسائل الشیعة 12/ 162

3. 252

4. تذکرة الفقهاء 15/ 272؛ العناوین 2/ 744

5. جواهر الکلام 20/ 420- 424

6. 23/ 317؛ الحدائق الناضرة 19/ 200

7. الحدائق الناضرة 19/ 202.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

تکلم ( فقه )

وابسته

راست ( ضد دروغ )

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 32