دوره نزول قرآن
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
دوره نزول قرآن : زمان آغاز نزول قرآن تا پایان نزول
سال‌هایی که قرآن کریم بر رسول گرامی اسلام (ص) نازل شد «دوره نزول قرآن» نامیده می‌شود.
به عقیده بسیاری از محققان، بعثت رسول گرامی (ص) توأم با نزول قرآن بود. در مقابل نیز روایاتی داریم که بعثت پیامبر اکرم (ص) صرفاً با شنیدن ندای غیبی همراه بود و در روایات صحبتی از نزول قرآن نیست. گروهی نیز معتقدند نزول قرآن در ماه رمضان بود، نه در ماه رجب و هنگام بعثت.
نویسنده کتاب ~التمهید~ معتقد است آغاز بعثت با آغاز نزول قرآن به عنوان کتابی آسمانی متفاوت است؛ زیرا پیامبر اکرم (ص) «نبی» بود؛ اما پس از سه سال مأمور به تبلیغ شد و طول این مدت به صورت پنهانی به دعوت مشغول بود تا این که آیه شریفه: «فاصدع بما تؤمر و أعرض عن المشرکین» (حجر// 94) نازل شد. از این هنگام بود که قرآن پیوسته و به صفت «کتاب» از آسمان نازل شد.
درباره مدت نزول قرآن نیز کسانی معتقدند نزول قرآن از همان هنگام بعثت بود و تا آخر دوره بعثت ادامه داشت؛ در این صورت، مدت نزول قرآن 23 سال خواهد بود. اما روایاتی نیز مدت زمان نزول قرآن را بیست سال می‌دانند.
بعضی از محققان در مدلول و مفهوم این روایات مناقشه کرده و گفته‌اند تعیین مدت بیست سال به‌گونه مسامحه و تقریب است، نه از باب تحدید دقیق زمانی؛ در این صورت، این روایات با نزول قرآن طی 23 سال منافات ندارند.
دوره نزول به دو دوره نزول قبل و بعد از هجرت تقسیم می‌شود.
منابع
- القرآن الکریم بالرسم العثمانی جلد 2 : صفحه 460
- بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار جلد 18 : صفحه (184-253)
- الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص) جلد 2 : صفحه 247
- فروغ ابدیت جلد 1 : صفحه 233
- تاریخ قرآن : صفحه 75
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 135
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «دوره نزول قرآن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دوره نزول قرآن به زیرصفحه دوره نزول قرآن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اعجاز قرآن و بلاغت محمد صلی الله علیه و آله : صفحه 50
- اعجاز قرآن : صفحه 75
- اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد : صفحه 733
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 244
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 108، 135
- الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص) جلد 2 : صفحه 247
- القرآن الکریم بالرسم العثمانی جلد 2 : صفحه 460
- بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار جلد 18 : صفحه (184-253)، (253-184)
- تاریخ قرآن : صفحه 72، 75
- فروغ ابدیت جلد 1 : صفحه 233
- قرآن پژوهی (هفتادبحث وتحقیق قرآنی) : صفحه 769
- مبادی فقه و اصول : صفحه 18
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 11 : صفحه 14
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2 : صفحه 39
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 105