خبر مقرّر
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
خبر مقرّر : حدیث مطابق مفاد یکی از اصول عملی
خبر مقرر، مقابل خبر ناقل بوده و به خبری گفته می‌شود که مفاد آن با اصلی از اصول عملی موافق باشد.
به عبارت دیگر، هر گاه دو خبر با یکدیگر تعارض داشته باشند و یکی از آنها موافق با اصل و دیگری مخالف با اصل باشد، به آن خبری که موافق اصل است ' مقرّر ' می‌گویند، به این سبب که مفاد این خبر مقتضای آن اصل را برای مکلف تقریر و تثبیت می‌نماید.
پس ' مقرّر '، وصف خبری است که مطابق اصل باشد، خواه تعارض آن دو خبر، برای اثبات وجوب (در شبهه وجوبی) و خواه برای اثبات حرمت (در شبهه تحریمی) باشد؛ برای مثال، اگر عادلی خبر آورد که نماز جمعه واجب است و عادل دیگری بگوید حرام است، یا این که عادلی خبر آورد که نوشیدن عصیر حرام است و دیگری بگوید حرام نیست، به آن خبری که افاده وجوب (در مثال اول) و حرمت (در مثال دوم) می‌کند ' ناقل ' گفته می‌شود، چون مخالف اصل بوده و مکلف را از آن چه مقتضای اصل است انتقال می‌دهد. اما به خبری که افاده عدم وجوب و عدم حرمت می‌کند، ' مقرر ' گفته می‌شود، چون موافق اصل (اصل برائت) بوده و آن را تقریر و تثبیت می‌کند.
نکته:
دیدگاه اصولی‌ها در ترجیح و تقدیم هر یک از خبر ناقل و مقرر، در مستند خبر ناقل بیان شده است.
نیز ر.ک:خبر ناقل.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 267
- مفاتیح الاصول : صفحه 705
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 584
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 358
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه (820-823)
- شرح رسائل جلد 7 : صفحه (366-376)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «خبر مقرّر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خبر مقرّر به زیرصفحه خبر مقرّر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.