حوقله
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حَولَقَه ) حوقله(: گفتن 'لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إلّا باللَّه'.
حولقه یا حوقله مصدر جعلی ذکر 'لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إلّا باللَّه' است، مانند بسمله که از 'بِسمِ اللَّه الرَّحمنِ الرَّحیم' ساخته شده است. مفاد ذکر حولقه آن است که روی گردانی از گناه و توانایی بر طاعت جز به حول و قوّه خداوند امکانپذیر نیست و در حقیقت، بنده با این ذکر، فقر و نیاز مطلق خود را در همه چیز به خدای متعال مینمایاند و رفع نیاز خویش را از
________________________________________
387
او میطلبد. 1 از آن به مناسبت در باب صلات سخن گفتهاند.
حولقه از ذکرهای بسیار با فضیلت است که در اوقات و حالات مختلف و مناسب بر آن سفارش شده است. 2 از جمله، هنگام پوشیدن لباس نو، بسیار گفتن لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إلّا باللَّهِ) العَلیّ العَظیم (مستحب است. 3
حکایت فصول اذان همراه مؤذّن یا پس از گفتن او مستحب است؛ لیکن - بنابر دیدگاه برخی - میتواند حیعلات) حَیَّ عَلی الصَّلاة تا حَیَّ علی خَیرِ العَمَل (را به حولقه تبدیل کند. البته این در غیر نماز است. استحباب حکایت در نماز اختلافی است؛ لیکن نمازگزار اگر بخواهد اذان را حکایت کند، نمیتواند حیعلات را حکایت نماید؛ چون کلام آدمی محسوب شده و موجب بطلان نماز میگردد؛ بلکه باید آنها را تبدیل به حولقه نماید. 4) ر حیعلات (
1. مرآةالعقول 2 213 /12. وسائلالشیعة 328 - 326 /5 و 479 - 478 475 35 /6 و 3 168 /7. کشف الغطاء 38 /3؛ وسائل الشیعة 4 47 /5. مفتاح الکرامة 512 - 511 /3؛ جواهر الکلام 125 - 123 /9؛ العروة الوثقی 422 - 421 /2؛ مستمسک العروة 579 - 578 /5.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 386
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «حوقله» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- به لحاظ اذان و اقامه:
- حوقله در اذان، حوقله در اقامه
- به لحاظ نماز:
- حوقله در قیام بعد تشهد، حوقله در قیام نماز
وابسته
منابع
- اصطلاحات فقهی : صفحه 199
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 18 : صفحه 248
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 21 : صفحه 232
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 10 : صفحه 411
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 9 : صفحه 112
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 386
- مستمسک العروة الوثقی جلد 5 : صفحه 577