حواس ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حسّ: ادراک و دریافتن چیزی با یکی از حواس پنج گانه.
به آنچه به وسیله یکی از حواس بینایی، بویایی، چشایی، شنوایی و بساوایی درک میشود، محسوس و به ادراک و دریافت آن توسط حواس یاد شده، حسّ گویند. این عنوان در بابهای شهادات، قصاص و دیات به کار رفته است.
از اسباب بطلان وضو، خواب است؛ به گونهای که چشم نبیند و گوش نشنود. 1
در شهادت علم شاهد باید مستند به یکی از حواس پنج گانه باشد؛ بدین معنا که - به عنوان مثال - در دیدنیها دیده و در شنیدنیها شنیده باشد، مگر مواردی که استثنا شده و استفاضه) سَماع (در آنها پذیرفته است) ر استفاضه (؛ لیکن برخی در شرط بودن حصول علم از طریق حواس ظاهری در شهادت اشکال کرده و گفتهاند: معیار در شهادت خبر دادن از روی علم است؛ خواه آن علم از طریق حواس ظاهری حاصل شود یا از طریق تواتر) ر تواتر (یا قراین و شواهد یقینآور. 2
________________________________________
299
در از بین بردن حسّی از حواس پنجگانه دیگری به جنایت، قصاص و در صورت عدم امکان آن، دیه یا ارش) ر ارش (ثابت است.
) ر بینایی () ر بویایی () ر چشایی (شنوایی () ر بساوایی (
1. جواهر الکلام 132 - 128 /41. 2 402 /1؛ تحریر الوسیلة 445 /2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 298
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «حواس ( فقه )» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه حواس ( فقه ) به زیرصفحه حواس ( فقه )/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 298