عملکردها

حروف ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها

توضیح مفهومی

حرف: هریک از نشانه‏های نوشتاری/ سخن) ر تکلّم (.

حرف به معنای نخست عبارت است از هر یک از نشانه‏های نوشتاری که مجموع آنها الفبا را تشکیل می‏دهند، مانند 'ا، ب و ت'. از آن در بابهای طهارت، صلات و دیات سخن گفته‏اند.

طهارت: مسّ حروف قرآن بدون طهارت بنابر مشهور جایز نیست. 1

صلات: ادای صحیح حروف در قرائت و اذکار واجب، شرط صحّت نماز است و چنانچه کسی عمداً غلط تلفظ کند،

________________________________________

285

نمازش باطل می‏شود. لیکن اگر از روی سهو غلط بخواند، چنانچه پس از گذشت از محلّ آن متذکر گردد نمازش صحیح است و اگر پیش از آن یادش بیاید کلمه را به گونه صحیح اعاده می‏کند. 2) ر تجوید (.

تکلّم عمدی به دو حرف معنا دار موجب بطلان نماز است. همچنین است تکلّم به دو حرف بی معنا) مهمل (؛ هرچند برخی در بطلان نماز به آن اشکال کرده‏اند. تکلّم عمدی به یک حرف معنا دار، مانند 'قِ' - که فعل امر از 'وَقی' است - نیز موجب بطلان نماز است؛ هر چند برخی در این صورت نیز در بطلان نماز به آن تردید کرده‏اند. بعضی تکلّم به یک حرف مهمل را نیز موجب بطلان نماز دانسته‏اند. 3

دیات: اگر کسی به جنایت بعض زبان دیگری را قطع کند؛ به گونه‏ای که وی نتواند برخی حروف را ادا نماید، دیه او بر حسب حروف بیست و هشت گانه تعیین و محاسبه می‏گردد) ر حروف معجم (؛ بدین گونه که دیه به حروف یاد شده توزیع می‏شود و آسیب دیده به نسبت حروفی که قدرت بر تکلّم آنها را از دست داده، دیه دریافت می‏کند؛ 4 لیکن اگر حرفی را ناقص ادا کند، به میزان نقصان می‏تواند ارش) ر ارش (بگیرد. 5

) ر حروف حلقی () ر حروف شمسی () ر حروف قسم () ر حروف قمری () ر حروف مبانی () ر حروف متجانس () ر حروف یرملون (

1. جواهر الکلام 288 - 286 /9. 2 319 - 314 /2؛ العروةالوثقی 515/2؛ مهذّب‏الاحکام 3 318 - 317 /6. العروة الوثقی 10 - 9 /3؛ مستمسک العروة 544 - 542 /6؛ مستند العروة) الصلاة (4 465 - 462 /4. جواهر الکلام 217. 5 216 - 210 /43.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 284

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حروف ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حرف ( حروف الفبا )

اخص

حروف قرآن ( فقه )، حروف متجانسین، حروف نماز
به لحاظ نوع حروف:
حروف قسم ( فقه )، حروف معجم، حروف یرملون ( فقه )

وابسته

حرکت ( اِعراب )، مخارج حروف ( فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حروف ( فقه ) به زیرصفحه حروف ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 284