حرف منبور
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حرف منبور : حرف همزه؛ عامل تلفظ لفظ با شدّت، سنگینی و بلندی
«نبر» از صفات فرعی یا غیرمتضاد حروف و به معنای بلندی صوت پس از کوتاهی آن، و در علم تجوید آن است که هنگام تلفظ، حرف با شدّت، سنگینی و بلندی ادا می‌شود. حرف دارای این ویژگی را «حرف منبوره» یا «حرف نبردار» می‌گویند.
از میان حروف تهجی، «همزه» تنها حرفی است که این ویژگی را دارد؛ زیرا بلندترین حروف؛ یعنی دورترین آن‌ها از جهت مخرج و از جمله حروف مجهوره، شدیده و مصمته است که مانع جریان نَفَس می‌شود.
این صفت در همزه آن‌گاه مشهودتر است که سکون به آن عارض شود؛ مانند: «یشأ».
البته برخی همزه را آسان و سبک و بدون نبر ادا کرده‌اند.
نیز ر.ک:صفت نبره.
منابع
- محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 875
- التحدید فی الاتقان و التجوید : صفحه 120
- الدراسات الصوتیة عند علماء التجوید : صفحه 324
- تجوید استدلالی : صفحه (145-147)