جوشش ( غلیان )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
جوشیدن: غلیان یافتن مایع بر اثر حرارت یا تخمیر و انقلاب/ فوران کردن و بیرون آمدن آب از زمین، مانند چشمه.
از جوشیدن به معنای اوّل در باب طهارت و اطعمه و اشربه سخن رفته است.
آب انگور: آب انگورِ جوشیده قبل از بخار شدن دو سوم آن، حرام و بنابر قول مشهور نجس است1) ر آب انگور (.
آب سایر میوهها: آب دیگر میوهها و سبزیها - جز میوه درخت انگور و خرما - با جوشیدن حرام و نجس نمیشود. 2 میوه دو درخت یاد شده) خرما، کشمش، غوره و مانند آن، جز انگور (اختلافی است. قول مشهور، حلّیت و طهارت آنها است. 3
فقّاع: فقّاع نوعی آب جو است که نوشیدن آن حرام و بنابر قول مشهور نجس است. بنابر تصریح گروهی، در تحقق فقّاع، جوشیدن معتبر است؛ از این رو، آب جوِ نجوشیده حرام و نجس نیست4) ر فقّاع (.
از جوشیدن به معنای دوم در باب طهارت و صلات سخن گفتهاند.
آبی که از زمین میجوشد و جریان
________________________________________
139
مییابد، آب جاری نامیده میشود و احکام خاص آن را دارد5) ر آب جاری (.
آبی که از زمین شخصی جوشیده، از آنِ مالک آن خواهد بود. 6 از موارد مشروعیّت نماز استسقا) ر نماز باران (کم شدن و فروکش کردن جوشش آب چاهها و چشمه‌ها است. 7
1. جواهر الکلام 4 21 - 20. 3 37. 2 20 - 13 /6. الحدائق الناضرة 120 /5؛ جواهر الکلام 40 - 38 /6؛ التنقیح) الطهارة (5 138 /2. جواهر الکلام 75 /1 و 85 - 84؛ العروة الوثقی 6 74 /1. المبسوط 7 282 /3. المهذّب 145 /1.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 138
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «جوشش ( غلیان )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- به لحاظ سبب جوشش:
- جوشش با آتش، جوشش با خورشید، جوشش با هوا، جوشش به خود
- به لحاظ مقدار جوشش:
- جوشش با ذهاب دو ثلث، جوشش بدون ذهاب دو ثلث
- به لحاظ مواد جوش آمده:
- جوشش آب جو، جوشش آب سبزی، جوشش آب میوه، جوشش انگور، جوشش خرما، جوشش خون در غذا، جوشش شیره، جوشش کشمش
وابسته
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 138