جدول نجومی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
جدول: تقویم.
جدول، تقویمی است که حرکات ماه و دیگر سیارات در آن ثبت، و در پرتو آن اوّل هرماه تعیین میشود. 1 برخی آن را به محاسبه ویژه بر پایه حرکت ماه تعریف کردهاند که بازگشت آن به قرار دادن یک ماه، تمام و یک ماه، ناقص در طول سال است که از مُحرّم آغاز میشود. در نتیجه محرّم و رمضان پیوسته تمام و شوال و ذیحجّه همواره ناقص خواهد بود. 2 برخی نیز آن را جدولی منسوب به عبداللَّه بن معاویة بن عبداللَّه بن جعفر برای تعیین اوّل ماه دانستهاند که او نیز آن را به امام صادق علیه السّلام منتسب میکرد. 3 لیکن از آنجا که محاسبات نجومی در تعیین اوّل ماه حجّت شرعی نیست، اختلافات یاد شده در معنای جدول تأثیری در حکم شرعی مسئله ندارد. از این عنوان در باب صوم نام بردهاند.
اوّل ماه با رؤیت هلال ثابت میشود؛ از این رو، بنابر مشهور برای تعیین آن، جدول به دلیل ظنّی بودن، اعتبار ندارد. 4
1. المعتبر 688 /2؛ تذکرة الفقهاء 137 /6؛ مستند الشیعة 2 405 /10. الروضة البهیة 3 110 /2. غنیة النزوع/ 132 - 131؛ مستند الشیعة 4 405 /10. جواهر الکلام 363 /16؛ مهذّب الاحکام 267 - 266 /10.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 58
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «جدول نجومی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: