ثمن المثل
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ثمن المثل
ثمن المثل: بهای متعارفِ همانند یک کالا در بازار.
از آن به مناسبت در بابهای تفلیس، مضاربه، وکالت و اطعمه و اشربه سخن گفته شده است.
تفلیس: فروختن مال مفلَّس) ر تفلیس (به کمتر از ثمن المثل جایز نیست، مگر آنکه کسی آن را به ثمنالمثل نخرد که در این صورت تأخیر فروش آن تنها به جهت مصلحت مفلَّس با عدم رضایت طلبکاران جایز نیست. 1
مضاربه: مقتضای اطلاق عقد مضاربه) ر مضاربه (عدم جواز فروختن کالا به نسیه و یا کمتر از ثمن المثل است. 2
وکالت: مقتضای اطلاق عقد وکالت) ر وکالت (در خرید و فروش، آن است که وکیل به ثمن المثل معامله کند و چنانچه کالا را گرانتر از ثمنالمثل بخرد و یا ارزانتر از آن بفروشد، صحّت معامله منوط به اجازه موکّل خواهد بود. 3
اطعمه و اشربه: شخصی که مضطرّ به خوردن غذایی است، اگر صاحب غذا آن را به بیشتر از ثمن المثل میفروشد واجب است آن را بخرد و در صورت امتناع صاحب غذا از فروختن، جهت دستیابی به غذا قتال با او جایز است. برخی گفتهاند: حتی در صورت درخواست بهای بیشتر از ثمن المثل از سوی صاحب غذا مضطر میتواند با او بجنگد.
در فرض توافق طرفین بر بهای بیشتر از ثمن المثل آیا پرداخت مازاد بر مضطر واجب است یا نه؟ مسئله اختلافی است. 4
1. جواهر الکلام 438 - 437 /36. 4 366 /27. 3 350 /26. 2 332 /25.
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
== منابع ==index.php?catid=50