عملکردها

تمسک به عام در شبهه مفهومی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تمسک به عام در شبهه مفهومی : استناد به عموم عام، هنگام شک در گستره مفهومیِ دلیل مخصِّص

گاهی عواملی ایجاد شبهه می‌کند مبنی بر این که آیا فلان فرد یا افراد زیر عنوان دلیل عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد، یا زیر عنوان دلیل خاص قرار دارد، تا از تحت عام خارج باشد. یکی از عوامل ایجاد چنین شبهه‌ای، شک در مفهوم خاص است.

در مثال ' اکرم کل فقیر ' و ' لا تکرم الفقیر الفاسق '، شخص می‌داند که فقیری مرتکب گناه صغیره شده اما، با این حال، نسبت به شمول عام بر آن مطمئن نیست، زیرا شک دارد آیا مفهوم فاسق فقط بر مرتکب کبیره صدق می‌کند یا شامل مرتکب کبیره و صغیره، هر دو، می‌شود. به تمسک به عام در این گونه موارد ' تمسک به عام در شبهه مفهومی ' گفته می‌شود.

اصولیون در جواز تمسک به عام در شبهه مفهومی اختلاف دارند.

منابع

  1. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 104
  2. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 562
  3. محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 162
  4. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 345
  5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تمسک به عام

وابسته

تمسک به عام در شبهه مصداقی، شبهه مفهومی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تمسک به عام در شبهه مفهومی به زیرصفحه تمسک به عام در شبهه مفهومی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الاستنباط : صفحه 140
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 147، 149
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 345، 346
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 79، 80، 81، 83، 85
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 104، 106
  • بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 351
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 506
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 561، 562
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 173، 174، 175، 176، 177، 178، 179
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 162، 173، 179، 180، 182، 245
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 515، 517