تقلید غیر اعلم ( اصول فقه )

توضیح مفهومی

تقلید غیر اعلم ( اصول فقه ) : تقلید از مجتهدِ دارای مرتبه علمی پایین تر

تقلید غیر اعلم، مقابل تقلید اعلم بوده و به معنای تقلید از مجتهدی است که قدرت استنباط احکام شرعی در وی نسبت به مجتهد یا مجتهدان دیگر کمتر می‌باشد، و به بیان دیگر، یا اطلاع او از مدارک احکام، مصادر شرعی و قواعد مربوط به استنباط، و یا قدرت استنباط او، از دیگری کمتر می‌باشد.

اصولیون و فقها درباره جواز تقلید از غیر اعلم دو دیدگاه دارند:

1. مشهور به عدم جواز معتقد می‌باشند؛

2. بعضی از اصولی‌ها و فقها به جواز تقلید غیر اعلم معتقد هستند.

برخی از استدلال‌های معتقدان به جواز عبارت است از:

1. ادله تقلید، اطلاق داشته و شامل تقلید اعلم و غیر اعلم، هر دو، می‌شود؛

2. سیره اصحاب و متشرعه این گونه بوده که بدون جست‌و‌جو از اعلمیت، به صاحب نظران و مجتهدان رجوع می‌نمودند، در حالی که به اختلاف مراتب علمی آنها قطع داشتند؛

3. وجوب اقتصار بر تقلید اعلم موجب عسر و حرج شدید است.

در کتاب ' کفایة الاصول ' برای رد نظریه غیر مشهور چنین استدلال شده است:

'… فقد اختلفوا فی جواز تقدیم المفضول و عدم جوازه، ذهب بعضهم الی الجواز و المعروف بین الاصحاب ـ علی ما قیل ـ عدمه و هو الاقوی للاصل و عدم دلیل علی خلافه.

و لا اطلاق فی ادلة التقلید بعد الغض عن نهوضها علی مشروعیة اصله لوضوح انها انما تکون بصدد بیان اصل جواز الأخذ بقول العالم لا فی کل حال، من غیر تعرض أصلا لصورة معارضته بقول الفاضل، کما هو شأن سائر الطرق و الأمارات علی ما لا یخفی.

و دعوی السیرة علی الأخذ بفتوی أحد المخالفین فی الفتوی من دون فحص عن اعلمیته مع العلم بأعلمیة أحدهما، ممنوعة و لا عسر فی تقلید الاعلم، لا علیه لأخذ فتاواه من رسائله و کتبه و لا لمقلدیه لذلک ایضا ' .

منابع

1. ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه (405-408)
2. بحوث فی الاصول جلد 3 : صفحه 39
3. البحث فی رسالات عشر : صفحه 416
4. مصباح الاصول جلد 3 : صفحه (451-452)
5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تقلید ( اصول فقه )

وابسته

تقلید اعلم، تقلید مفضول ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تقلید غیر اعلم ( اصول فقه ) به زیرصفحه تقلید غیر اعلم ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 660، 661
• البحث فی رسالات عشر : صفحه 416
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 675
• ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه (405-408)
• بحوث فی الاصول جلد -3 : صفحه 55، 57، 66
• بحوث فی الاصول جلد 3 : صفحه 39
• کفایة الاصول : صفحه (542-543)
• مصباح الاصول جلد 3 : صفحه (451-452)، 452
• نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 247، 252، 253
• نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 247، 252، 253