تفسیر رمزی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تفسیر رمزی : تفسیر مبتنی بر عدم اعتبار ظواهر الفاظ، و اشارهبودن آنها برای معانی تأویلی
'تفسیر رمزی' که گاهی از آن به 'تفسیر باطنی' نیز تعبیر میشود مبنا و اساس درک مفاهیم قرآن را بر مطالبی خارج از قرآن گذاشته، آیات را رمز و اشاره بهآن میداند؛ بدون آن که لفظ و قواعد ادبی و ظاهر قرآن بر آن معانی خارجی دلالت داشته باشند.
این گرایش با تفسیر اشاری و عرفانی تفاوت دارد:
1. در تفسیر رمزی، سابقه تأویلی پیش از اسلام هم وجود دارد.
2. رموز و اشارات بیش از آن که بر کلام الهی استوار باشند، مبتنی بر آموزش از معلم است.
آشکارترین چهره این تفسیر را میتوان در طایفه 'باطنیه' از فرقههای 'اسماعیلیه' دید. از اسماعیلیه تفسیر کاملی به صورت باطنی منتشر نشده است و عمدتا در برخی آیات و سورهها تفسیری نوشتهاند.
نیز ر.ک:تفسیر باطنیه.