تفسیر
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تفسیر: رفع ابهام و اجمال از لفظ.
از آن در بابهایی نظیر طلاق، اقرار، وصیّت و نذر به مناسبت سخن گفته شده است.
هرگاه از کسی در مقام اقرار یا طلاق، کلامی مبهم صادر شود، ملزم به تفسیر و بیان مقصود میگردد، مانند آنکه اقرار کند من به فلانی مبلغی بدهکارم1 یا مردی که چند همسر دارد در مقام طلاق یکی از آنان بگوید: 'زَوْجَتِی طالِق' و مقصود وی یکی از زنانش به طور مشخّص باشد. در صورت عدم چنین قصدی بنابر مشهور طلاق، باطل است. 2
اگر کسی به لفظی مبهم که در شرع تفسیری برای آن نرسیده است - مانند وصیّت به حظّی، قسطی یا نصیبی از مال - برای کسی وصیّت کند در تفسیر آن به وارث وی رجوع میشود. و در صورت ورود تفسیر از شارع مقدّس، بر اساس آن عمل میشود، مانند وصیّت به 'مقداری از مال' که در شرع به یک ششم مال تفسیر شده است. 3
کسی که به چیزی مبهم مانند مال خطیر) با ارزش (یا مال جلیل) بزرگ (نذر کرده، تفسیر آن بر عهده خود او است و در فرض فقدان نذر کننده - همچون مرگ وی - به ولیّ او رجوع میشود. 4
تفسیر قرآن بدون استناد به دلائل و شواهد معتبر شرعی همچون محکمات قرآن و سنّت، تفسیر به رأی و حرام است. 5
) ر استفسار (
1. تتمة الحدائق 2 32 /2. جواهر الکلام 5 418 /35. 4 329 /28. 3 46 - 45 /32. زبدة البیان/ 21؛ بحار الانوار 107 /92. ر.ک: تفسیر قرآن.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 560
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تفسیر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفسیر به زیرصفحه تفسیر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.