تفاسیر قرن دوم قمری
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
برخی از تفاسیر قرن دوم هجری عبارتند از:
1. ~تفسیر عکرمه~ اثر ابوعبدالله عکرمه بن عبدالله بربری مدنی (م 107 ق) ، که مثل بسیاری از تفاسیر صدر اسلام، روایی و در منابع تفسیری شیعه و سنی نقل شده است.
2. ~تفسیر مجاهد~ نوشته ابوالحجاج مجاهد بن جبر مکی مخزومی (م 102 ق) ، که روایی و به زبان عربی در هشت جلد موجود است. طبری در تفسیر خویش قسمت‌های عمده تفسیری مجاهد را آورده است.
3. ~تفسیر سعید مخزومی~ به‌قلم ابومحمد سعید (م حدود 105 ق) . روایات وی در کتاب‌های معتبر شیعه نقل شده‌اند.
4. ~تفسیر طاووس یمانی~ تألیف عبدالرحمان طاووس بن کیسان یمانی (م 106 ق) ، به شیوه روایی است و اکنون وجود ندارد و ما با نقل مفسران دیگر از آن مطلع شده‌ایم.
5. ~تفسیر عاصم~ اثر ابوبکر عاصم بن بهدلة ابوالنجود کوفی اسدی (م 127 ق) ، که در اکثر تفاسیر عامه و خاصه به ویژه در قسمت قرائات از این تفسیر یاد شده است. در کتاب‌های فقهی امامیه از جمله کتاب صلاة از این تفسیر بسیار نقل شده است.
6. ~تفسیر سدی~ نوشته ابومحمد اسماعیل بن عبدالرحمن کوفی قرشی (م 127 ق) . سیوطی در ~الإتقان~، تفسیر وی را از بهترین تفاسیر می‌داند.
7. ~تفسیر محمد بن فرات~، به‌قلم محمد بن فرات (م 145 ق) . این تفسیر به شیوه‌ای روایی و مورد نقل در کتاب‌های روایی شیعه و سنی است.
8. ~آیات‌الأحکام~ تألیف ابونصر محمد بن سائب بن بشر کلبی (م 146 ق) . ابن‌ندیم در کتاب ~الفهرست~ هنگام ذکر کتاب‌های علوم قرآنی این تفسیر را نام می‌برد.
9. ~تفسیر ابومریم انصاری~ اثر عبدالغفار بن قاسم بن قیس بن فهد انصاری (م حدود 150 ق) ، در یک جلد و به شیوه روایی است و در کتاب‌های معتبر حدیث شیعه، مطالبی از آن نقل شده است.
10. ~تفسیر وهیب~ اثر ابوعلی وهیب بن حفص جزیری کوفی معروف به المنتوف (م بعد از 188 ق) . علی بن ابراهیم قمی در تفسیر خود، از تفسیر وهیب استفاده کرده است.
نیز ر.ک:مفسران قرن دوم.