تعارض مجاز و اضمار
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تعارض مجاز و اضمار : تنافی میان دو احتمال مجاز و اضمار در یک کلام
تعارض مجاز و اضمار، عبارت است از آن که در کلامی هم اضمار و هم مجاز احتمال داده می‌شود، مانند سخن خداوند: ' و اسئل القریة ' [۱] که احتمال دارد کلمه ' اهل ' در تقدیر باشد؛ یعنی ' واسئل اهل القریة ' و احتمال دارد که ' قریه ' به صورت مجازی به جای ' اهل قریه '، استعمال شده باشد.
در این که هنگام تعارض اضمار و مجاز کدام یک بر دیگری ترجیح دارد، میان اصولی‌ها سه نظر وجود دارد:
1. ' فخر رازی '، ' قاضی زکریا '، ' بیضاوی '، ' صفی هندی ' و برخی از عالمان شیعه، به عدم ترجیح هر یک از مجاز و اضمار بر دیگری معتقدند؛
2. بعضی دیگر از عالمان شیعه اضمار را بر مجاز مقدم می‌دارند؛
3. بیشتر اصولی‌ها مجاز را بر اضمار ترجیح می‌دهند.
پانوشت
منابع
- مفاتیح الاصول : صفحه 93
- التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه (109-110)
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 76
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تعارض مجاز و اضمار» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض مجاز و اضمار به زیرصفحه تعارض مجاز و اضمار/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.