تعارض استصحاب و تخییر

توضیح مفهومی

تعارض استصحاب و تخییر : تنافی میان مدلول دو اصل عملیِ استصحاب و تخییر

تعارض استصحاب و تخییر، از اقسام تعارض اصول عملی و به معنای تنافی مؤدای اصل استصحاب و اصل تخییر در موردی خاص است؛ برای مثال، در روزه ' یوم الشک ' ـ روزی که مشکوک است آیا آخر ماه رمضان است یا اول ماه شوال ـ که هلال ماه شوال دیده نشده و از راه‌های شرعی هم اثبات نشده که روزه واجب است یا حرام، حالت دوران بین محذورین برای مکلف پیش می‌آید، زیرا اگر ماه شوال باشد، روزه حرام و اگر ماه رمضان باشد، واجب است؛ در چنین مواردی، عقل به تخییر حکم می‌کند. ولی از طرف دیگر، استصحاب بقای رمضان ـ یا عدم دخول شوال یا عدم رؤیت هلال شوال و یا بقای وجوب روزه و یا حرمت افطار، که یک سلسله اصول موضوعی و یا حکمی، وجودی و یا عدمی است ـ جاری می‌باشد که مؤدای آن عدم تخییر است.

مشهور اصولی‌ها در این مورد، استصحاب را از باب ورود، بر اصل تخییر مقدم می‌دانند، زیرا موضوع اصل تخییر، تحیر و تردد است، و با اجرای استصحاب ـ که حجت معتبر است ـ تحیر از بین می‌رود و اطمینان جایگزین آن می‌شود.

منابع

1. فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 680
2. مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 253
3. فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 735
4. سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 577
5. سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 572
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض اصول عملی

وابسته

اصل استصحاب ( اصول فقه )، اصل تخییر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض استصحاب و تخییر به زیرصفحه تعارض استصحاب و تخییر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 494
• المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 157، 168، 178
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 424
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 538
• سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 572، 577
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 421
• فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 706، 735
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 680
• کفایة الاصول : صفحه 490
• مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 321
• مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 253
• منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 249